Кафедра: Тиббий ва биологик кимё Фан: биокимё

Eukariotlar ribosomasi 

---

• Adapter funksiyasini bajarish uchun tRNKda 
bor: 
• tRNKning 3‘oxirida aminokislota yelkasi. 
• Antikodon yelkasida antikodon joylashadi. 
• Nukleotidlarning kodon yelkasi ma’lum 
aminokislotani kodlaydi.

---

• D yelkasi digidrouridindan iborat, tRNK 
ta’sirlashishida qatnashadi. 
• Т
Ψ
С yelkasi ribotimidin va psevdouridindan 
iborat, rRNK katta subbirligi bilan 
ta’sirlashishni ta’minlaydi. 

---

---

Oqsil sintezi etaplari: 
1. Rekognitsiya (aniqlash).
2. Translatsiya: 
- initsiatsiya; 
- elongatsiya; 
- terminatsiya. 
3. protsessing 
– oqsil yetilishi. 

---

Aminokislota aktivlanishi 
• Mg
+2 
ga bog`liq aminoasil-tRNK-sintetazalar 
(АRS-aza yoki kodaza)
• α-karboksilaminokislota α-fosfat АТFga 
hujum qiladi, natijada 5ꞌ-aminoasiladenilat 
hosil bo`ladi. 
• Аminoasil guruhi tRNKga ko`chadi. 

---

---

Aminokislota aktivlanishi 

---

• Aminoasillangan tRNK 2 natijaga olib keladi: 
• Peptid bog` hosil qilish uchun aminokislota 
aktivlanishi. 
• Aminokislota adapter tRNKga birikadi, bu 
aminokislotaning o`sayotgan polipeptidda 
to`g`ri joylashishini ta’minlaydi.

---

• Aminoasil-tRNK-sintetaza va tRNK 
ta’sirlashuvi «ikkinchi genetik kod» deb 
ataladi. 
• Oqsil sintezi N-oxirida boshlanadi va o'sib 
borayotgan polipeptidning C-oxiriga ketma-ket 
aminokislotalar ulanishi natijasida sodir 
bo`ladi. 
• Initsiator kodon AUG N-oxiridagi metionin 
qoldig`iga to`g`ri keladi. 

---

• Metionin uchun bitta kodon mavjud - 5ꞌAUG, 
barcha organizmlarda metionin uchun ikkita 
tRNKga ega: 
• Birinchi tRNK faqat initsiator kodon uchun, 
ikkinchisi - metionin qoldig`ini polipeptid 
zanjirining ichiga kiritish uchun. 
• Bakteriyalarda initsiator aminokislota bu