O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta-maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov

Kommunikа 
tor (uzаtuvchi) 
Kommunikаnt 
(qаbul qiluvchi) 
Kommunikаtsion kаnаl 
Qаytа аloqа 

---

53 
o‘rnatish hamda topshiriqlarni ijrochilarga taqsimlash, ularning faoliyatini 
muvofiqlashtirish va h.k. bilan bog‘liqdir. Menejmentning ushbu vazifasi alohida 
uslub va vositalarning qo‘llanilishi bilan bog‘liq bo‘lib, IK da maxsus axborot 
tuzilmalarining yaratilishini talab qiladi. 
Innovatsion 
menejmentda 
kommunikatsiyalar 
innovatsiyalarning 
ishtirokchilari o‘rtasidagi uzluksiz axborot almashinuv jarayonini ifodalaydi. 
Kommunikatsion jarayonning ish amallari qoida bo‘yicha uchta izchil bosqichni, 
ya‘ni axborotni tayyorlash, kommunikatsiya kanalini tanlash, axborotni uzatish va 
reaksiyani (shu axborotga bo‘lgan munosabatni) nazorat qilishni o‘z ichiga oladi. 
Axborotni tayyorlash kommunikatsiya g‘oyasini jamlash, uning maqsadlari, 
mumkin bo‘lgan oqibatlarini baholash, kommunikatsiyachilarning tarkibini 
aniqlash va kommunikatsiyalar amalga oshiriladigan vaqtni tanlashdan iborat. 
Kommunikatsion kanalni tanlash axborotni uzatish amallarini puxta 
tayyorlash, ya‘ni axborot almashinuv usullari va shakllarini aniqlash, texnikaviy 
vositalarni tanlash, axborotni kodlashtirish, uni ko‘paytirishni anglatadi. Shuni 
unutmaslik lozimki, innovatsion menejmentda kommunikatsiya kanali –bu 
shunchaki texnikaviy vosita emas. U o‘zida kattagina ruhiy yuklamani tashuvchi 
elementdir. Kommunikatsiyaning maqsadlaridan kelib chiqqan holda turli 
kommunikatsion kanallar: buyruq va farmoyishlar, yig‘ilish va konferentsiyalar, 
byulletenlar va axborot xabarlari, suhbatlar va ma‘muriy komissiyalar, hisobotlar 
va bayonnomalar hamda boshqaruvga tegishli axborotlar bilan samarali 
almashinuvning ko‘pgina boshqa usullaridan foydalanish mumkin. Axborotni 
uzatish belgilangan muddatda axborot almashinuvi bo‘yicha puxta o‘ylangan va 
tayyorlangan tadbirlarning amalga oshirilishini anglatadi. Ushbu bosqich yaxlit 
kommunikatsion jarayonning bir qismini tashkil qiladi. Kommunikatsion 
jarayonning yakunlovchi bosqichi kommunikantlarning olingan axborotga 
munosabatini kutilayotgan va amaldagi natijalarni taqqoslash yo‘li bilan baholash 
hisoblanadi. Natijalarni baholashda turli omillarning mumkin bo‘lgan salbiy ta‘siri:
axborot shovqinlarining mavjudligi, noto‘g‘ri ma‘no beruvchi xabarlar, 

---

54 
almashinuv chog‘ida verbal va noverbal halaqit berishlar, mos kelmaydigan 
axborot texnologiyasidan foydalanish va shunga o‘xshashlarni hisobga olish lozim. 
Har qanday jarayondagi kabi kommunikatsiyalarning samaradorligi ham 
ularning tashkil qilinish darajasiga bog‘liq. IKda kommunikatsion jarayonni 
tashkil etishning bosh maqsadi menejmentga eng kam xarajat qilgan holda 
uzatilayotgan axborotning to‘liq o‘zlashtirilishini ta‘minlashdan iborat. IK da 
kommunikatsion jarayonlarni loyihalashtirish ishlarning asosiy uchta fazasini 
ko‘zda tutadi. Bular kommunikatsion muammoni shakllantirish, uni hal qilish 
variantlarini izlab topish va kommunikatsion qaror qabul qilishdir.