“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE KONFERENSIYASI www .
bestpublication. uz 683
boshlang‗ich ma‘lumotlardan mavhum bo‗lish, muammoning yechimini umumiy usulda
ko‗rish va ba‘zi rasmiylashtirilgan til yordamida algoritmni taqdim etadi. Algoritmik
fikrlashning tarkibiy qismlari bu vazifani rasmiylashtirish va uni alohida kompozitsion
mantiqiy bloklarga bo‗lish qobiliyatidir. Algoritmik fikrlash quyidagi tarkibiy qismlar bilan
belgilanadi.
1)
kerakli natijani tahlil qilish va muammoni hal qilish uchun shu ma‘lumot
asosida tanlash;
2)
qaror qabul qilish uchun zarur bo‗lgan operatsiyalarni taqsimlash;
3)
ushbu operatsiyalarni bajarishga qodir bo‗lgan pudratchini tanlash;
4)
operatsiyalarni soddalashtirish va qarorlar jarayonining modelini yaratish;
5)
qarorlar jarayonini amalga oshirish va olingan natijalar bilan bog‗liqlik;
6)
olingan ma‘lumotlar kutilgan bilan mos kelmasa, dastlabki ma‘lumotlarni yoki
operatsiyalar tizimini tuzatish.
Algoritmik fikrlashni rivojlantirishga yo‗naltirilgan treningni qurishning asosiy
prinsiplari quyidagilardan iborat: algoritmik fikrlashni rivojlantirishga qaratilgan tizimli ish;
algoritmik fikrlash tuzilishiga kiritilgan individual harakatlarning tizimli, to‗liq va har
tomonlama ko‗rib chiqilishi; natijalarni standart bilan solishtirish imkoniyati. Algoritmik
fikrlash talabalarda algoritmik madaniyatni shakllantirishga yordam beradi. Algoritmik
madaniyat deganda algoritm tushunchasi va uni yozish vositalari bilan bog‗liq bo‗lgan
o‗ziga xos vakillar, qobiliyat va ko‗nikmalarning kombinatsiyasi tushuniladi.
Algoritmik madaniyatni o‗zlashtirish quyidagilarni o‗z ichiga oladi:
- algoritm mohiyatini va uning xususiyatlarini mantiqiy anglash, algoritmga
asoslangan inson faoliyatini mumkin bo‗lgan avtomatlashtirish g‗oyasi;
- algoritmni tasvirlashning ma‘lum vositalari va usullaridan foydalangan holda
tasvirlash qobiliyati;
- algoritmni tasvirlashingiz mumkin bo‗lgan asosiy tuzilmalarni bilish. Algoritmik
madaniyatning asosiy elementlarini o‗zlashtirish dasturlashni o‗rganishda muhim qadamdir.
Algoritmik fikrlashning rivojlanishi muammolarni hal qilish bilan chambarchas bog‗liq
bo‗lib, ular bu holda o‗qishning samarali vositasi hisoblanadi.
Zamonaviy jamiyat o‗z harakatlarini rejalashtirish, muammolarni hal qilish uchun
zarur ma‘lumotlarni topish, kelajakdagi jarayonni modellashtirish uchun yangi avlod
qobiliyatini talab qiladi. Shuning uchun algoritmik fikrlashni rivojlantiradigan, to‗g‗ri
fikrlash tarzini shakllantiradigan kurs muhim va dolzarbdir.