“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR,
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE
KONFERENSIYASI
www
.
bestpublication.
uz
448
MATEMATIKA DARSLARIDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALARDAN
FOYDALANISHNING AHAMIYATI
Ilyasheva Shohida Abduhalilovna
Toshkent viloyati, Bo'stonliq tumani
54-maktab-internat Matematika-informatika fani o'qituvchisi
Hozirgi kunda amalga oshirilayotgan ta'lim
sohasidagi islohotlar, tez sur'atda
rivojlanayotgan fan-texnika talablari ta'lim usuli bilan jamiyatning raqobatbardosh yuqori
malakali kadrlarni tayyorlashga, barkamol avlodni shakllantirishga bo'lgan
ehtiyoji
tafovudni vujudga keltirdi. Kasbga yo'naltirishning asosiy maqsadi - bu umumta'lim
maktablarining o'quvchi va bitiruvchilarini ongli va mustaqil ravishda kasb- hunar tanlashga
tayyorlash, kelgusi ta'limning yo'nalishini va kasb -hunar egallashning usullarini aniqlash.
Agar o'quvchilar har bir fandan olgan bilimlarini hayotga tadbiq etolmasa, amalda ulardan
foydalana olmasa, bu fan quruq fan bo'lib qolaveradi, o'qituvchining
mehnati zoye,
o'quvchining vaqti behudaga sarflangan hisoblanadi.
Maktabda matematika o‗qitishning asosiy vazifasi o‗quvchi yoshiga mos kundalik
turmushda va mehnat faoliyatida qo‗llaniladigan, kelajakda ta‘lim olishni davom ettirishda
zarur bo‗lgan matematik bilimlar va ko‗nikmalarini ongli ravishda mustahkam egallashni
ta‘minlashdan iborat. Matematika o‗qitish metodikasi
fani bevosita falsafa, psixologiya,
pedagogika, didaktika, matematika fanlari, chizmachilik, mantiq, tarix
va boshqa fanlarga
asoslanadi. Matematika fani nazariyasi va uni o‘qitish bilan bog‘liq muammolarni tadqiqot
qilishda matematika fani va uning o‘qitishning o‘ziga xos xususiyatlarini inobatga olish
maqsadga muvofiq bo‘ladi. Fikrlash jarayonining boshlanishi muammoli holat bo'lgan
psixologlarning bayonotlarini esdan chiqarmaslik kerak: Muammoni o'rganishning
mohiyati, o'qituvchi nafaqat fanning yakuniy xulosalari haqida xabar berish bilan bir
qatorda, o‘quvchilarni ham ilmiy izlanishda ishtirok etishga majbur qiladi.
Bugun
"zamonaviy pedagogik texnologiyalar", "innovatsion jarayon" kabi tushunchalar o‘qitish
jarayoniga qat'iy kiritildi. Har bir o'qituvchi o'z ishida pedagogik texnologiyani sinovdan
o'tkazdi va eng samarali usulni tanladi. Tajribadan shuni ko‘rish mumkinki, chuqur, kuchli
va ongli bilimlarga ega bo‘lgan o'quvchilarni yetishtirishda ularning xotirasini
rivojlantirishga katta e‘tiborni
qaratish emas, balki mantiqiy fikrlash qobiliyatini
rivojlantirishga e‘tiborni qaratish muhim. O‘quvchilarga muammoni hal qilish yo'lini
izlashni "yuqtirib olish" kerak. Ko‘pincha o'qituvchi darsda kerakli ko‘rgazmalardan
foydalanib mavzuni tushuntiradi: ammo ba'zi o'quvchilar uni eshitmaydi,
chunki butunlay
boshqa narsalarga e‘tiborini burgan bo‘ladi. Matematika darslarida muammoli muloqot
texnologiyasi quyidagi universal ta'lim faoliyatini hal etishda yordam beradi. Normativ -
muammolarni hal qilish qobiliyati. Kommunikativ - muloqot qilish. Kognitiv - ma'lumotni
ola bilish, mantiqiy xulosa chiqarish. Shaxsiy - axloqiy baholash.
O'qituvchining maqsadi - yangi pedagogik texnologiyalardan
foydalanish orqali
o'quvchilarni o'qishga o'rgatish. Ta'lim texnologiyalari esa faqatgina amalda o'zlashtirilishi
mumkin. Fikrlash odatda muammolar, savol, yoki ziddiyat paydo bo‘lganda boshlanadi.