Бухгалтерия ҳисоби назарияси

 
 
 

---

121 
Назорат учун саволлар 
 
1.
Буxгaлтeрия ҳисoбини тaшкил қилишнинг aҳaмияти?
2.
Ўзбeкистoн Рeспубликaсидa буxгaлтeрия ҳисoбини тaшкил этиш вa 
юритиш бўйичa мeъёрий ҳуқуқий aсoслaр?
3.
Буxгaлтeрия ҳисoбини тaшкил қилиш шaкллaри ҳақида гапиринг? 
4.
Ҳисoб сиёсaти тушунчaси вa aҳaмияти?
5.
Бoш буxгaлтeрнинг вaзифaлaри, ҳуқуқлaри вa мaжбуриятлaри ҳақида 
гапиринг?
 
11-МАВЗУ. ПУЛ МАБЛАҒЛАРИ ВА ВАЛЮТА ОПЕРАЦИЯЛАРИ 
ҲИСОБИ 
11.1. Ўзбекистон Республикасининг монитар сиёсати. 
11.2. Иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида пул маблағлари ва 
ташкилотлар ўртасида ҳисоблашишлар ҳисобининг вазифалари. 
11.3. Кассадаги нақд пул маблағларининг кирими ва чиқимини 
хужжатлаштириш. 
11.4. Кассадаги нақд пуллар харакатининг ҳисобини ташкил қилиш. 
11.5. Кассадаги нақд пулларни инвентаризация қилиш ва натижаларини 
расмийлаштириш тартиби. 
11.6. Накд пулсиз ҳисоб-китобларни ташкил этиш шакллари. 
11.7. Банклардаги ҳисоб-китоб счётларини очиш татиби. 
11.8. Накд пулсиз ҳисоб-китоблар ҳисобини хужжатлаштириш тартиби. 
11.9. Банкдаги ҳисоб-китоб счётидаги пул маблағлари харакати 
ҳисобини юритиш. 
11.10. Банкдаги махсус счётларни очиш ва улардаги пул маблаглари 
ҳисоби (аккредитив, чек дафтарлари ва бошқа махсус счётлар). 
11.11. Валюта счётини очиш ва улардаги маблағлар ҳисоби. 
11.12. Бошқа пул эквивалентлар ҳисоби. Йўлдаги пул маблағлар ҳисоби. 
Таянч иборалар: 
пул, монитар сиёсат, касса, нақд пул, ҳисоб-китоб 
счёти счёти, валюта, аккредитив, чек дафтарлари, махсус счётлар, пул 
эквивалентлари, йўлдаги пул маблағлари. 
 
11.1. Ўзбекистон Республикасининг монитар сиёсати. 
Монитар (пул-кредит) сиёсати деганда, одатда, тўла бандлик шароитида 
жами маҳсулотни ишлаб чиқаришга инфляциянинг таъсирини камайтириш 
ёки бартараф этиш мақсадида муомаладаги пул миқдорини ўзгартириш 
тушунилади. Унинг ёрдамида ҳар қандай давлатда иқтисодий барқарорликни 
таъминлаш мумкин бўлади. Бошқача айтганда, пул-кредит сиёсати 
ҳукуматнинг пул муомаласи ва кредит соҳасида олиб борадиган бош йўли ва 
мамлакат иқтисодиёти барқарорлигини ва унинг самарали фаолиятини 
таъминлашга, пул тизимини лозим даражада мустаҳкам сақлаб туришга 
қаратилган чора-тадбирлар йиғиндисидир. 

---

122 
Пул-кредит сиёсати давлат иқтисодий сиёсатининг таркибий қисми 
бўлиб, уни амалга ошириш ҳуқуқи фақатгина Марказий банкка берилган 
ҳамда бу сиёсат Марказий банкнинг энг асосий вазифаси бўлиб ҳисобланади. 
Марказий банк келгуси йил учун Ўзбекистон Республикаси пул-кредит 
сиёсатининг асосий йўналишларини ишлаб чиқади ва ҳар йили кейинги 
молия йили бошланишидан камида ўттиз кун олдин Олий Мажлис Сенатига 
бу ҳақда ахборот беради. Пул-кредит сиёсатининг асосий йўналишлари 
иқтисодий конъюнктуранинг таҳлили ва истиқбол кўрсаткичларини, 
муомалада бўлган пул массасининг иқтисодий жиҳатдан асосланган 
чегараларини, Марказий банк ички активларининг ўзгариши, валюта ҳамда 
фоиз сиёсатининг асосий йўналишларини, пул-кредит соҳасини тартибга 
солишга доир ҳаракатларнинг аниқ мақсадли асосий кўрсаткичларини ўз 
ичига олади.