Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

ertem, gapan, garaja, gögerçi, 
temir, teber
ýaly atlary göterýänleri hem bar. Bu atlar şol durşuna ýa-
da biraz üýtgän görnüşde türkmen etnonimiýasynda hem duş gelýär.
Meselem, Darganatadaky 
Gögerçinli
diýen orta asyr galasy beçeneleriň 
gögerji taýpasynyň wekilleri tarapyndan salnandyr diýip çaklaýarys.
Saryklaryň 
erden
, ärsarylaryň 
gapan, garaja,
saryklaryň, ýomutlaryň, 
çowdurlaryň, salyrlaryň düzümindäki
temir, temirli, temirogly
, 
tekeleriň arasyndaky
teber
diýen tire-taýpa atlary peçenek etnonimleri 
bilen ýöne ýerden gabat gelenok, olar peçenegler bilen beýleki türkmen 
taýpalarynyň arasyndaky gadymy etnik aragatnaşyklardan habar 
berýärler. 
Indi 
peçeneg, beçene
diýen adyň manysy barada gürrüň edeliň.
Ýatlanan orta asyr alymlarynyň ählisi, şeýle-de Ýazyjy-ogly (XV asyr), 
Salyr Baba Gulaly ogly (XVI asyr) dagy bu sözi Oguz hanyň ogly Gök 
hanyň oglunyň ady hasap edýärler we onuň manysyny “kylguçy”, ýagny, 
“ýerine ýetiriji”, “hyjuw bilen iş ediji” diýip düşündirýärler. Akademik 
S.P.Tolstow peçeneg diýen etnonimi gadymy 
apasiak
ýa-da
pasian
diýen halk adyna syrykdyrsa, garagalpak alymy D.Aýtmuratow bu ady 
üç bölege bölüp, onuň 
biç bölegini
hindi-ýewropa dillerinde “gamçy”, 
“örülen ýüp” manysyny aňladan söz,
-en 
we 
–er
böleklerini bolsa 
at ýasaýjy goşulmalar hasaplaýar. Onuň pikiriçe, bu at “depesinde 
gamçy ýaly örülen saç goýýanlar” diýmekdir, çünki gadymy türki 
halklaryň erkeklerinde şeýle däp ýörgünli bolupdyr. Bu düşündirişleriň

---

75
hiç haýsysyna-da ynanasyň gelmeýär. Biziň pikirimizçe, 
peçeneg
sözüniň manysy babatda Krymdaky türki halklar (türkmenler) barada 
1929-njy ýylda uly makala ýazan Z.Ş. Nawşirwanowyň pikiri hakykata 
ýakynrakdyr. Ol bu ady