Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

gun
we 
güneş
diýen etnik atlaryň ikisi-de gadymy türki
“il-gün” manysyndaky gün sözünden emele gelipdirler.
Güneş
sözüniň 
yzyndaky 
–ş (-eş)
köplügi, jemi bildirýän irki türki goşulma bolup, ol 
mamaş, bataş, tirkeş (türkeş), gögüş, çalyş
ýaly ençeme türkmen 
etnonimleriniň ýasalmagyna gatnaşýar.
GÜRJI, GÜRJIEMEN
Salyrlaryň kyrköýli, ärsarylaryň surh uruglarynda, Büzmeýin 
tekelerinde we änewlilerde 
gürji
, tekeleriň gagşal urugynyň düzüminde 
bolsa 
gürjiemen
atly tireler duş gelýär. Soňky atdan (gürjiemen) ugur 
alsak, bu etnonimler kiçi göwreli tüýlek itiň ady bolan
gürji
sözi bilen 
baglanyşykly ýaly duýulýar, çünki 
it, köpek
, 
ganjyk
ýaly sözler türkmen 
urug-tire atlarynda has köp ulanylyp, bu atlaryň ýüze çykmagyna 
möjekden soňky eý görülýän haýwan bolan it (totem) sebäp bolupdyr.
Ýöne bu atlaryň, ylaýta-da 
gürji
diýen etnonimleriň gürji (gruzin) halky 
bilen baglanyşykly bolmagy hakykata has ýakyndyr, çünki türkmen 
taýpalary, ylaýta-da seljuklar hereketi döwürde (XI asyrda) Kawkaza 
giden türkmenler gürjüler bilen ýakyn etnik gatnaşykda bolupdyrlar.
Şol döwürde gürji halkynyň ululy-kiçili toparlarynyň türkmenleriň 
arasyna siňip, şol toparlaryň belli bir böleginiň gürji diýen etnik adyny 
saklamagy, gatyşan şol toparyň belli böleginiň soňra Balkan, Maňgyşlak 
etraplaryna gaýdyp gelen bolmagy hakykatdan üzňe däldir, çünki 
türkmen etnonimiýasynda beýle ýagdaýlara köp duş gelinýär (
Arakçy, 
araky
diýen makala serediň). Gürjüstanda häli-häzire çenli ençeme 
türkmen taýpalarynyň ýaşaýandygyny, türkmen klassyk edebiýatynda
we “Asly-Kerem” ýaly dessanlarymyzda gürji-türkmen gatnaşyklary 
barada köp maglumatlaryň bardygy hem bu aýdylanlary subut etse 

---

128
gerek.