The economy of enterprise

Бош
=
арув
объекти
Бош
=
арилувчи
тизим
 
Инсон
Бош
=
арув
объекти
 
Инсон
 
Бош
=
арув
тизими
 

---

48 
учун яхши муҳандис, технолог, конструктор бўлишнинг ўзигина камлик қилиб, 
ишлаб чиқариш иқтисодиёти, бизнес-стратегия, маркетинг, хўжалик ҳуқуқи ва 
шу кабиларни билиш ҳам муҳим аҳамият касб этади. Фақат ушбу билимлар 
мажмуасига ва бой меҳнат тажрибасига эга бўлган тақдирдагина 
бошқарувчилар бозор иқтисодёти вазифаларини муваффақиятли равишда 
бажаришлари мумкин. 
Шуни ҳам эътиборга олиш керакки, бошқарув фаолияти бошқарув 
аппарати (органи) тушунчасига қараганда кенг талқин қилинади. Бошқарув 
фаолияти таркибига жамоатчилик ташкилотларидаги фаолият, иш жойларида 
ижодий ташаббускорликнинг юзага келиши ҳамда ишлаб чиқаришда банд 
бўлган ходимларнинг таклиф ва маслаҳатларини ҳам киритиш мумкин. Бу эса 
бошқарув фаолиятини, 
бевосита бошқарув 
(корхона бошқарув аппаратининг 
фаолияти)
 
ва 
ўзини-ўзи бошқариш
(бошқарув фаолиятининг жамоатчилик 
шакли) турларига ажратилган ҳолда таснифлаш имконини яратади. 
Фаолиятнинг иккала тури ҳам амалда биргаликда юритилиб, уларнинг ўзаро 
алоқалари ишлаб чиқаришни бошқаришнинг самарадорилигини оширишда 
муҳим аҳамият касб этади. 
Ишлаб чиқаришнинг, жумладан, бошқарув фолиятининг ўзининг 
самарадорлигини оширишда, ишлаб чиқаришнинг аллоҳида элементлари ва 
бўғинлари ўртасида юзага келувчи 
бошқарув муносабатлари 
муҳим ўрин 
эгаллайди. Бу ерда бошқарув органи (субъекти) ёки бошқарувчи шахс 
томонидан бошқарилув органига нисбатан таъсир кўрсатишнинг ўзигина 
камлик қилади. Бошқарилаётган объектдан бошқарув объектига жавоб 
тариқасида тескари алоқа ҳам бўлиши зарур. Агар бунда тескари алоқа бўлмаса 
ёки бошқарув органи томонидан қабул қилинмаса, бошқарилаётган объект 
назорат остидан чиқиши ҳамда бошқарилмайдиган объектга айланиши мумкин. 
Бу вазифа амалда бошқарувнинг ҳар бир элементи ёки бўғини томонидан 
маълум бир вазифани бажаришни кўзда тутувчи бир-бирига бўйсинувчанлик 
тизими ёрдамида бажарилади. Яъни гап корхона директори, бош муҳандиси ва 
бошқалардан, то цех бошлиқлари ва бошқа ишлаб чиқариш бўлинмаларининг 
бошлиқларигача - корхонанинг бошқарувчилари ёки махсус хизматларига 
юклатилувчи функционал вазифалар ҳақида бормоқда. Муносабатларнинг 
бундай кўринишдаги бир-бирига бўйсинувчанлиги бошқарув тизимининг 
самарали тарзда фаолият юритиши учун муҳим шарт ҳисобланади. 
Шу тариқа,