Tayanch doktoranturaga kiruvchilar uchun «mutaxassislik fani»dan sinov dasturi va baholash mezoni

 
07.00.06 – «ARXEOLOGIYA» IXTISOSLIGI BO‘YICHA 
MAVZULAR 
 
ARXEOLOGIYANING TARIX FANI DARAJASIGA 
KO‘TARILISHI. 
XIX asr – yirik arxeologik kashfiyotlar davridir. Arxeologiyaning hozirgi 
zamon ma'nosida va ilmiy tushunishning vujudga kelishi va uning ijtimoiy fan 
darajasiga ko‘tarilish odimlari. Montelius qarashlari va ahamiyati. V.A.Gorditsev 
va uning xizmatlari. Arxeologik madaniyat tushunchasining shakllanishi. Tarixiy 
haqiqatni tiklashda arxeologiyaning o‘rni. Arxeologiyaning buyumlar fanidan tarix 
fani darajasiga ko‘tarilishi. Stratigrafiya masalalari. Arxeologiya – tarix fanining 
ajralmas tarkibiy qismi ekanligi va uning fan sifatida rasmiylashuvi. 
 
O‘RTA OSIYO ARXEOLOGIYA FANINING SHAKLLANISH 
ODIMLARI TARIXIDAN. 
 
O‘rta Osiyoda XIX asrning 1-yarmida tarixni o‘rganish yuzasidan erishilgan 
ayrim yutuqlar tahlili. Rus sharqshunoslarining ta'siri. Rus taraqqiyparvar 
ziyolilarining ilm-fanni rivojlantirishdagi o‘rni. Dastlabki ilmiy axborotlar. 
V.M.Mejov xizmati. Mahalliy o‘lkashunoslar. Turkiston havaskor arxeologlari 
(TXAT) to‘garagi. V.V.Bartold xizmatlari. XIX asr oxiri – XX asr boshlarida 
Turkistondagi ilmiy jamiyatlar. Rus sharqshunosligining mahalliy tarixchilikka 
ta'siri. Tub joyli, mahalliy arxeologlar. Bu davrdagi arxeologiyaing zaif tomonlari 
va uning fan darajasiga ko‘tarila olmaganligi sabablari. O‘rta Osiyo 

---

4 
arxeologiyasining 20-30 yillardagi erishgan yutuqlari va uning fan sifatida 
taraqqiyoti hamda rasmiylashuvi. 
XX
 ASRDA ARXEOLOGIYA FANINING YUTUQLARI VA 
MUAMMOLARI. 
O‘rta Osiyo arxeologiya fani yutuqlari, kamchilik va muammolari. Kadrlar 
tayyorlab yetishtirish masalasi. Arxeologiyaning fan sifatida oliygohlardagi o‘rni. 
Arxeologiyaning ijtimoiy fanlar orasidagi o‘rni. Ilmiy kompleks ekspeditsiyalar va 
natijalari. Fan olamidagi hamjihatlik – muvaffaqiyatlar omili. O‘rta Osiyo 
xalqlarining jahon sivilizatsiyasidagi munosib o‘rni. Arxeologiyaning sifat 
jihatidan rivojlanishi va ijtimoiy-gumanitar fanlar orasida mustaqil mavqyeyining 
tiklanishi – mustaqillik inoyatidir. Arxeologiyada ildiz otib kelgan asosiy 
kamchiliklar va muammolar. Arxeologiya umumxalq, millat manfaatini 
ifodalovchi fandir.