Kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini

2.3. Etilenglikolning toksikologiyasi 

 

Аdabiyotlarda  etilen  glikolning  o'ldiradigan  dozasi  to'g'risida  kelishuv 

mavjud emas. Organizmning umumiy holati va hayvonning individual xususiyatlari 

toksik ta'sirning og'irligiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi [73-75].  

Siifatli  aniqlash  uchun  etilen  glikolni  biologik  materialdan  ajratib  olish, 

benzolni  ob'ektlardan  distillatgacha  tanlab  olib  boruvchi  etilen  glikol  tashuvchisi 

sifatida  ishlatishga  asoslangan.  Benzol  bug  'va  oz  miqdordagi  suv  bug'lari  bilan 

birgalikda  distillatga  o'tkaziladi.  Distillangan  suvda  deyarli  barcha  etilen  glikol 

mavjud. Tadqiqot  uchun tarkibida oshqozon tanlandi, u o'tkir zaharlanishdan keyin 

boshqa organlarga qaraganda ko'proq etilen glikolni o'z ichiga oladi [40-43, 75-78]. 

Etilen glikolni sifatli aniqlash uchun rang va mikrokristaloskopik reaktsiyalar, 

xususan,  etilen  glikolni  kaliy  periodat  bilan  oksidlanishi  va  hosil  bo'lgan 

---

 

19 

formaldegidni  aniqlash  ishlatilgan.  Ushbu  reaktsiya  etilen  glikolning  natriy  yoki 

kaliy  periodat  bilan  oksidlanishiga  asoslanadi.  Ushbu  reaksiya  natijasida 

formaldegid hosil bo'ladi, uni fuksin sulfat kislota yordamida aniqlash mumkin [44-

45, 79-82]. 

Etilen  glikolning  toksik  ta'sir  mexanizmida  uning  gidrofil  xususiyatlari 

muhim  o'rin  tutadi.  Etilen  glikol  va  uning  metabolizm  mahsulotlari  osmotik  faol 

moddalar  bo'lib,  hujayralarda  gidropik  o'zgarishlarni  keltirib  chiqaradi.  Hujayraga 

kirib,  etilen  glikol  molekulasi  sitoplazmatik  suyuqlik  bo'ylab  harakatlanib, 

o'limigacha  hujayra  tuzilishini  buzadi.  O'tkir  gidropik  degeneratsiya  deb  atalmish 

ko'pikli  hujayralar  paydo  bo'lishi  bilan  sodir  bo'ladi,  bu  hujayralar  o'limiga  olib 

keladi.  Bu jarayon buyrak etishmovchiligining rivojlanish sabablaridan biri bo'lgan 

suyuqlikning qayta so'rilishi sodir bo'lgan proksimal buyrak tubulalari epiteliyasida 

kuzatiladi [42-43, 82-83].