Innovatsiyalar vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti samarqand filiali

Tadqiqot metodologiyasi. 
Biz tadqiqotimizda O‘zbekistonda har bir aholi uchun o‘rtacha iste’mol 
xarajatlariga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar sifatida turli manbalarning statistik 
ma’lumotlaridan foydalandik (1-jadval). Bunda biz klassik iqtisodchilar va 
keynschilarning nazariyalariga tayanib, har bir aholi uchun o‘rtacha iste’mol 
xarajatlariga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar sifatida daromad (aholi jon boshiga YaIM) 
hamda Foizlarni (Markaziy Bankning asosiy stavkasi) tanlab oldik. Quyida keltirilgan 
1-jadvalda har bir omil bo‘yicha statistik ma’lumotlar keltirilgan. 
1-jadval ma’lumotlaridan kelib chiqib, yakuniy iste’mol xarajatlariga omillar 
ta’sirini ko‘p omilli chiziqli regressiya tenglamasi yordamida modellashtirdik. 
Tadqiqot davomida quyidagi nazariy regressiya modeli shakllantirildi: 
Bu yerda: 
Iste’mol xaratlari; 
Daromad; 

---

5
Foizlar; 
ozod had; 
tegishli koeffitsientlar; 
Tadqiqot davomida quyidagi gipoteza shakllantirildi: 
lardan kamida bittasi nolga teng emas. Ya’ni kamida bitta omil 
yakuniy iste’mol xarajatlariga ta’siri statistik ahamiyatga ega. 
larning hammasi nolga teng. Ya’ni hech bir omil yakuniy iste’mol 
xarajatlariga ta’siri statistik ahamiyatga ega emas. 
1-jadval 
Iste’mol xarajatlariga ta’sir etuvchi omillar dinamikasi 
Yillar 
Aholi jon boshiga 
iste’mol (AQSH 
dollarida)* 
Aholi jon boshiga 
YaIM (AQSH 
dollarida)** 
Asosiy stavka foizi 
(o‘rta qiymatlar 
uchun tahrir 
qilingan)*** 
 
Y 
X
1 
X
2 
2000 
422,17 
558,23 
27,6 
2001 
350,71 
456,71 
24 
2002 
292,82 
383,34 
30 
2003 
291,68 
396,38 
22 
2004 
320,63 
465,12 
19 
2005 
362,38 
546,78 
16 
2006 
427,03 
654,28 
15 
2007 
559,52 
830,41 
14 
2008 
713,57 
1 082,29 
14 
2009 
849,16 
1 213,27 
14 
2010 
1 315,63 
1 742,35 
14 
2011 
1 512,66 
2 051,13 
12 
2012 
1 708,23 
2 267,62 
12 
2013 
1 889,25 
2 419,72 
12 
2014 
2 029,91 
2 628,46 
10 
2015 
2 181,68 
2 753,97 
9 
2016 
2 194,22 
2 704,68 
9 
2017 
1 483,63 
1 916,76 
11,5 
2018 
1 212,84 
1 597,07 
15 
2019 
1 359,94 
1 784,01 
16 
2020 
1 321,00 
1 749,66 
15 
2021 
1 519,12 
1 983,06 
14 
Manba:
*Jahon Banki, 
https://data.worldbank.org/indicator/NE.CON.TOTL.CD
 
**Jahon Banki, 
https://data.worldbank.org/indicator/NE.CON.TOTL.CD
. 
***O‘z.Res. Mark. Bank, 
https://cbu.uz/oz/monetary-policy/refinancing-rate/#
 

---

6