‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o liy va ‘rta m a X s u s ta’l im V a zir lig I m. P. Boltabayev, M. S. Qosimova

omillari (m ahsulotni d oim o yangilash, sifatini oshirish, marketing
tadqiqotlari, muvaffaqiyatli raqobat va boshqalar)dan tashqari o'z
faoliyatining samaradorligiga erishishning turli-tuman yo'llaridan
foydalanishi zarur. Bular quyidagilardir:
— ilg'or texnologiya va zam onaviy uskunalardan foydalanish;
— xom ashyo va materiallarning yangi turlarini qo'llash;
— asosiy fondlardan samarali foydalanish;
— aylanm a mablag'lar aylanishini jadallashtirish;
— mehnatni tashkil qilishning samarali shakl va usullarini qo'llash;
— m enejm ent fani va am aliyotining ilg'or yutuqlaridan foyda­
lanish;
— mamlakatimiz va xorij firmalarining ilg'or tajribalarini tatbiq
etish va boshqalar.
Qisqa xulosalar
Kichik biznes va tadbirkorlik korxonalarining ish faoliyati
ularning m oliyaviy faoliyati bilan chambarchas bog'liq. M oliyaviy
holat korxonaning har tom onlam a faoliyati natijalarini aks ettiradi.
Korxonalar faoliyatining moliyaviy natijalarini ifodalovchi ko'rsat-
kichlardan asosiysi foyda hisoblanadi.
Kichik biznes va tadbirkorlikni kredit bilan ta’minlash deganda,
bu ularga pul yoki tovar shaklidagi vositalarni m a’lum m uddatga
haq to'lash sharti bilan qarzga olish va qaytarib berish yuzasidan
kelib chiqadigan m unosabatlar tushuniladi. Kreditning quyidagi
asosiy shakllari mavjud:
• tijorat krediti; bank krediti;

---

• iste ’m ol krediti;
• davlat krediti va xalqaro kredit.
K re d itlarn in g foiz stavkalari m a m la k a tn in g ssuda kapitallari 
b o zo rid a an iq lanadi. X alqaro kreditlarning foiz stavkalari esa ja h o n
ssuda kapitallari bozorida aniqlanadi. U nga xalqaro m oliya bozoridagi 
h o la tla r bevosita t a ’sir k o 'rsa ta d i.
B ozor iqtisodiyoti sharoitida kichik biznes va xususiy tadbirkorlik 
k o rx o n a la rid a sa m a ra d o rlik n i o sh irish n in g asosiy y o 'n a lish la ri 
q u y id ag ila r h iso b la n a d i:
• ilg 'o r texno lo giy a va u sk u n a la rd a r fo y d alan ish ;
• x o m ash y o va m ate ria lla rn in g yangi tu rla rin i q o 'lla sh ;
• asosiy fo n d la rd an u n u m li fo y d alan ish ;
• m e h n a tn i tashkil e tish n in g sa m a rali u su llarin i q o 'lla sh ;
• xorij firm a la rin in g ilg 'o r ta jrib a la rid a n fo y dalanish va h.k.