‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o liy va ‘rta m a X s u s ta’l im V a zir lig I m. P. Boltabayev, M. S. Qosimova

darajasidan, biznesni t o ‘g ‘ri yo'nalishda olib borilayotganligidan
darak beradi.
Sam aradorlikning ta ’rifi a sosin i ishlab chiqarish xarajat-
larining tarkibi va hajmi tashkil qiladi. Xarajatlar korxonaning ishlab
chiqarish va tijorat faoliyatini amalga oshirishda zarur om illar
(sarm oyalar, m ehnat resurslari, tabiiy resurslar, tadbirkorlik
faoliyati) uchun sarflangan m ablag‘larning pulda aks ettirilishidir.
Ular m ahsulot tannarxi ko'rsatkichida nam oyon bo'lib, barcha
m oddiy xarajatlar, m ahsulotni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari,
m ehnatga haq to‘lash xarajatlarining puldagi ifodasidir.
Ishlab chiqarishning barcha xarajatlarini ikki gruhga: dom iy
va o'zgaruvcha xarajatlai^a bo'lish mumkin.
Ishlab chiqarish xarajatlarining bunday bo'linishi korxonalar
faoliyati samaradorligining har xil ko'rsatkichlarini aniqlash uchun
zarurdir. Ishlab chiqarish samaradorligini aniqlash uslubi um um iy
xarajatlar va ularning ayrim turlarini xo'jalik faoliyatining natijalari
bilan taqqoslashdan iboratdir. Buning uchun turli xil ko'rsatkich-
lardan foydalaniladi.
Bunda barcha ko'rsatkichlarni quyidagi uchta guruhga birlash-
tirish maqsadga muvofiqdir:
• xo'jalik faoliyatini um um lashtiruvchi ko'rsatkichlar;
• resurslarning ayrim turlaridan foydalanish samaradorligi
ko'rsatkichlari;
• m oliyaviy faoliyatni baholovchi ko'rsatkichlar.
Kichik korxonalarning xo‘jalik faoliyatini umumlashtiruvchi
ko'rsatkichlar. 
M ahsulotni ishlab chiqarish va sotish korxona
faoliyatining oxirgi natijasi hisoblanadi. Kichik korxonalar uchun
sotilgan (xaridorlarga ortib jo'natilgan va ular tom on id an haq
to 'la n ga n ) m ahsulot hajm i pul tushum in i ta ’m in lash , ishlab