O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti “Neft va gaz” fakulteti

5.1-rasm. Nasos-kompressor quvurlarning tasnifi. 
 
NKQning keng qo‘llanilishi uning nisbatan tayyorlashni oddiyligi va narxining 
pastligidir. Ko‘taruvchi quvurlarning birikmasi chuqur quduqlarda va og‘ir 
sharoitdagi ishlarda muvozanat mustahkamli NKQlaridan yig‘iladi. Bunday 
quvurlarni butun uzunligi bo‘yicha hamda rezbali qismining kesim yuzasi teng 
maydonli bo‘ladi va bir xil mustahkamlikka ega bo‘ladi. 
Teng mustahkamlikka ega bo‘lgan NKQlarni ishlab chiqarishni soddalashtirish 
uchun quvurning uchi qismiga geometrik o‘lchamlari va shakli rezbali qismiga mos 
keladigan qisqa muvozanatli bo‘lmagan NKQlarning qisqa bo‘lagini payvandlash 
orqali amalga oshiriladi. Bunday quvurlarning mustahkamligi uning uchi qismiga 
payvandlangan quvurning mustahkamligi va payvandning sifati bilan aniqlanadi, 
lekin uni ta’mirlash murakkab masaladir. NKQlar payvandlangan uchli ishlab 
chiqarilganda yuqori sifatda defektoskopiya qilishni talab qiladi. 
Quduqqa muftasiz NKQlarni tushirish va ko‘tarib olishda quvurning silliq 
qismidan yoki konussimon uchidan butun og‘irligini saqlab turish uchun murakkab, 
maxsus va narxi qimmat bo‘lgan elevatorni qo‘llash talab qilinadi. Birinchi holatda 
elevatorda ponali qisib ushlovchi organ, ikkinchidan esa – konusli o‘tqaziladigan sirt 
bo‘lishi kerak, lekin bunda elevatorning konstruksiyasi murakkablashadi. 
Nasos kompressor NKQ quvurlari 
Biriktirish usuli 
Material bo’yicha 
Ajratiladigan 
Ajratilmaydigan 
Ajratiladigan 
Ajratilmaydigannn 
Muftali 
Muftasiz 
Ichki
kirgizmali 
Tashqi kirgizmali 
Yengil qotishmali 
Po’lat 
Qoplamasiz 
Oyna tolasidan 
Polimer 
Kombinatsiyali 
Silliq uchli