Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

 
ILMIY AXBOROTLARI 2020/6 
1-chizma.
Talabalar tomonidan bajariladigan mustaqil ta’lim topshiriqlarining shakllari
Bu jarayonda talabalarni dastlabki ilmiy tadqiqot faoliyatiga yo‘naltirilib, ularda ilmiy 
izlanishga motiv uyg‘onadi. “Botanika” fanining 1-moduli (O‘simliklar anatomiyasi va 
fiziologiyasi) bo‘yicha ishchi o‘quv dasturida belgilangan, talabalar qo‘shimcha, mustaqil 
izlanishga va ilmiy faoliyat olib borishga yo‘naltirilgan mustaqil ta’lim topshiriqlari rejasi kirish
2-chizma. Pedagogika oliy ta’lim muassasalaridagi mustaqil ta’lim shakllari 
Pedagogika oliy ta’lim muassasalaridagi mustaqil
ta’lim shaklari 
An’anaviy yoki
auditoriyadan tashqari 
mashg`ulotlarda
Axborot- 
kommunikatsion
Auditoriya
mashg`ulotlarda
 Talaba o`zi uchun 
qulay bo`lgan, istalgan 
vaqtda, ixtiyoriy va 
shaxsan o`zi 
bajaradigan mustaqil 
ishlar
O`
qituvchi tomonidan 
nazorat qilinadigan 
mustaqil ishlar 
(Topshiriqlarni bajarishda 
konsultatsiyalar olish mumkin 
bo`lgan jarayon) 
 
Axborot- 
kommunikatsion 
texnologiyalardan
foydalangan holda
bajariladigan 
mustaqil ishlar
Mustaqil ta’lim topshiriqlarining shakllari
 
Mavzuga oid ma’lumot 
to`plash va tahlil qilish 
Nashriy 
adabiyotlardan 
Internetdan 
Amaliy ishlar
Og`zaki
Savol-
javob 
Suhbat
Slaydlar 
tayyorlash 
Bayon qilish 
Konspekt 
qilish 
Referat 
yozish 
Chizmalar 
tayyorlash 
Test tuzish 
va bajarish 
Kollekvium 
topshirish 
Amaliy tajriba 
natijalari 
Elektron 
darslik va 
multimediy
ali dasturlar 
ustida 
ishlash 
Audio va 
videolavh
alar ustida
ishlash 
Zamonaviy AKT vositalari 
(kompyuter, audio-video 
vositlar, smartfon-telefon) 
bilan 
ishlash 
52

---

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
 
ILMIY AXBOROTLARI 2020/6 
darsida talabalarga tanishtiriladi va taqdim etiladi. Rejada belgilangan mustaqil ta’lim
topshiriqlari oliy ta’limda o‘qitishning ikki shaklida: 1-auditoriya mashg‘ulotida; 2-
auditoriyadan tashqari; 3-axborot-kommunikatsiyali mashg‘ulotlar shaklida bajarilishi ko‘zda 
tutilgan (2-chizma) bo‘lib, unda fan mazmunini o‘rganishga qaratilgan mustaqil ta’lim 
topshiriqlarining turlari beriladi.
Talabalar mazkur topshiriqlarni individual, kichik guruhlarda bajarish davomida ilmiy 
izlanuvchanlik, o‘z faoliyatiga ilmiy-ijodiy yondashish, ilmiy tadqiqotchilik ko‘nikmalarini 
egallaydi. Chunki, talaba maktabda o‘simlik organlarining ichki tuzilishini o‘rganish orqali 
boshlang‘ich tushunchalarni o‘rgangan bo‘lsa, oliy o‘quv yurtlarida esa chuqur ilmiy-nazariy 
hamda amaliy tarzda o‘rganadi. Masalan, talaba o‘simlik ildizining ichki tuzilishi, 4 qism: ildiz 
qini, o‘suvchi qismi, so‘ruvchi qism va o‘tkazuvchi qismdan iboratligi to‘g‘risida tayanch
tushunchaga ega bo‘ladi. Oliy ta’lim muassasalarida esa o‘simlik ildizining ichki tuzilishi 
to‘g‘risida mukammal ilmiy tushunchaga ega bo‘lish uchun o‘qituvchi tomonidan tavsiya 
qilingan nashriy adabiyotlarni chuqur o‘rganadi, tahlil qiladi, laboratoriya mashg‘ulotlarida esa
ildizning bo‘ylama va ko‘ndalang kesimidan tayyorlangan doimiy va vaqtinchalik 
mikropreparatlarni mikroskop orqali o‘rganib, ko‘nikmalarni egallaydi. Bu jarayonda talaba 
mikroskop bilan o‘zi mustaqil ishlaydi, o‘simlik ildizidan vaqtinchalik mikropreparatlar
tayyorlab, turli o‘simliklarning ildiz tuzilishini o‘zaro taqqoslab o‘rganadi va xulosalarini
rasmiylashtiradi. Auditoriya mashg‘ulotlarining sifati va samaradorligini oshirish, ta’limda 
ko‘zda tutilgan maqsadga erishish uchun talaba yuqorida qayd etilganidek, o‘quv yili boshidan 
olingan mavzular bo‘yicha topshirilgan mustaqil topshiriqlarni doimiy bajarib borishi lozim. 
Natijada, talaba mustaqil ta’lim natijasida o‘zlashtirgan ma’lumotlari doimiy nazorati va 
baholanishi amalga oshadi.
Pedagogika oliy ta’lim muassasalaridagi “Biologiya o‘qitish metodikasi” kafedrasida
mustaqil ta’lim mazmuniga ko‘ra quyidagi turlarini tashkil etish va amalga oshirish ko‘zda
tutiladi (3-chizma).