O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi

To‘liq sistemali hovuz xo‘jaliklarida ishni tashkil qilish
Pudrat yoki brigada a’zolari quyidagi ishlarni bajaradilar:
1) hovuzlarni baliqlashtirish uchun tayyorlash;
2 8 9

---

2) hovuzlarni organik va anorganik o’g'itlash;
3) baliqlarni boqish, baliq chavoqlari va malkilarni ko‘chirish;
4) segoletkalarni parvarish qilish va ko'chirish;
5) qishlash hovuzlaridagi qishlaydigan baliqlarga qarash kabi ish- 
larni bajaradilar.
Tovar baliq yetishtirish bo‘yicha bajariladigan ishlar. 
Tovar baliq 
yetishtirish bo‘yicha tadbirlar amalga oshiriladi. Nagul (yaylov) hovuz- 
lardan yuqori baliq mahsuloti yetishtirish uchun o‘g‘itIash, baliqlarni 
ratsion asosida boqish, hovuzlarni yuksak suvo‘tlari bilan bosib ketishi- 
ga yo‘l qo’ymaslik, baliqlar o‘sishini har 10 kunda nazorat qilish va 
natijasini maxsus jurnalda qayd qilib borish.
Hovuz melioratsiyasi ishlari. 
Hovuzlarning meliorativ holatini yax- 
shilash va yomonlashib ketishini oldini olish bo‘yicha barcha ishlar 
amalga oshiriladi. Gidrotexnik inshootlarning normal ish holatini 
ta’minlash, butun vegetatsiya davomida ta’mirlash ishlari amalga oshi­
riladi. Gidrotexnik inshootlarni ta’mirlash plani va uni bajarish ishlari 
quyidagilardan iborat: hovuzdagi drenni (o‘q, egat), to‘g‘onlarni (dam- 
ba), suv kirish va chiqish kanallari va boshqa suv inshootlariga tegishli 
boMgan ishlarni bajaradi. Barcha suv ta’minotiga xos bo'lgan inshootlar: 
otstoynik ya’ni, suv tinitgich kabi joylarni toza saqlashdan iborat.
Yordamchi xo‘jalik ishlari. 
Asosan baliqchilik hovuzlarini himoyasini 
amalga oshiradi. Tabiiy ozuqa tayyorlaydi va baliqlarni oziqlantirishni 
ta’minlaydi. Kombikorm va mineral o‘g‘itlarni saqlash va transport ish- 
larini bajaradi.
Pudratchi yoki brigadir baliqshunos MCHJ xo’jaligi bosh baliq- 
shunosining yordamchisi hisoblanadi. U baliq yetishtirish bo‘yicha 
barcha zaruriy ishlarni tashkil qiladi va rahbarlik qiladi. Ishning to’g’ri 
borishi va ilmiy asosda tashkil qilishni bosh baliqshunos, pudratchi 
yoki brigadalarning ishlarni qanday bajarishini nazorat qiladi. Ular 
uchun baliqlashtirish to‘g‘risida zaruriy topshiriqlar beradi va yuqori 
darajali baliq mahsuloti yetishtirish uchun javobgar shaxs hisoblana­
di.
Bosh baliqshunos pudratchilarga yoki brigadirlar hamda xo'jalikning 
alohida a’zolariga kerakli boigan topshiriqlarni beradi, ish muddatini 
belgilaydi va nazorat qilib turadi. Ishda kamchiliqlar yuz bersa, darhol 
oldini oladi. Pudratchilar yoki brigadirlar ishchilarni o‘z vaqtida ish bi­
lan ta’minlaydilar: ishchilar o‘z pudrati yoki brigadasiga tegishli bo‘lgan 
suv havzasini suv bilan ta’minlash inshootlarini ko‘zdan kechiradi, 
ozuqa manbalari yoki dafniya ozuqa handaqlaridagi ozuqa zaxirasini.
290

---

suv analizi natijalarini, hovuzlarning gidrobiologik holatining yaxshi 
bu'lishi va baliqlar nobud bo‘lishiga (qushlardan, suv chiqadigan joy- 
lardan, baliq chiqib ketishiga) yo‘l qo'ymaslik, begona baliq uruglarini 
hovuzga kirishiga yo‘l qo‘ymaslik javobgarligi zimmalariga yuklatilgan. 
Bosh baliqshunosning topshirig‘i ishchilar uchun qonun bo'lishi kerak. 
I’udrat boshlig‘i yoki brigadirlar iloji boricha har oyda bir marotaba hi- 
sobot berishlari kerak. 0 ‘z navbatida bosh baliqshunos MCHJ xo'jaligi 
boshlig'iga hisobot beradi. Bosh baliqshunos jadval asosida baliqlar 
o'sishini har o'n kunda bir marotaba nazorat ovi o'tkazadi. Nazorat 
natijasi xo'jalik jurnalida qayd qilinadi. Yo‘l qo'yilgan xato va kam- 
chiliklar brigada a’zolari bilan muhokama qilinadi. Xo'jalikda gidroxi- 
mik, gidrobiolog kabi mutaxassis laborant nihoyatda zarur. Chunki, 
bu mutaxassislarsiz baliq yetishtirish ancha mushkul. Shu munosabat 
bilan bosh baliqshunos, MCHJ baliqchilik xo'jaligi rahbarlari hovuz 
baliqchiligi to'g'risida yetarli ma’lumotlarga ega bo'lishlari kerak.