Laboratoriya ishi №1 Mavzu: Magnit o’zakka EGA bo’lmagan induktiv g’altakning magnit maydonini o’lchash Tajribalarning maqsadi

Tajriba qurilmasi. 
Tajriba qurilmasi 2-rasmda tasvirlangan. Uzunlik birligi to’g’ri keluvchi o’ramlar 
o’ramlar soni o’zgaruvchan bo’lgan induktiv g’altakni trubka va g’altak uchun 
moslangan shtativga o’rnating va uni yuqori tokli manbaga ulang. 
2-rasm. Uzun g’ltakning magnit maydonini o’lchash uchun qurilma 

---

Aksial B-namunani teslametrga ko’p o’zakli kabel orqali ulang , uni namuna 
manbasidan chiquvchi shtativ tayoqchasiga maxkamlang va Xoll datchigi (a) 
induktiv g’altakning ichki qismining markaziga joylashadigan qilib yo’naltiring. 
Tajribalarni o’tkazish. 
a) Tok kuchi I ning funksiyasi sifatida o’lchashlar. 
-Teslametrda 20mT o’lchash diapazonini tanlang va uni kompensatsiya ruchkasi 
yordamida 0 ni kalibrovka qiling. 
-(b,c) ulash klemmalarini birgalikda simmetrik ravishda Shunday o’rnatingki 
g’altak uzunligi 15 sm bo’lgan (b klemma 12.5 sm da, c klemma 27.5 sm da 
joylashsin) 
-Tok kuchi I ni xar safar 2A dan orttirib borib unga mos keluvchi B magnit 
maydonini aniqlang.(I=20 A gacha) 
-Tok kuchi I ni xar safar 2A dan kamaytirib borib unga mos keluvchi B magnit 
maydonini aniqlang.(I=0 A gacha) va teslametr nolini tekshirib ko’ring. 
 b) G’altak uzunligi L ning funksiyasi sifatida o’chashlar . 
 
-G’altakdan o’tayotgan tok kuchini I=20 A ga o’rnating . 
-Galtakning uzunligi L ni o’zgartirish uchun b va c klemmalarni simmetrik 
ravishda ikki tarafga siljiting va xar safar B magnit maydonini o’lchang. 
-Xar bir yangi tajribada tok kuchini kamaytira borib uning qiymati 0 ga borguncha 
takrorlang va teslametr nolini tekshirib ko’ring. 
 
O’lchash misollari. 
 
a) Tok kuchi I ning funksiyasi sifatida o’lchashlar. 
 
1-jadval. N=30 va L=15 sm uchun o’lchashlar 
I,(A) 
B(mT) 
0 
2 
4 
6 
8 
10 
12 

---