O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “Audit” kafedrasi

 
“AUDITORLIK TEKSHIRUVI VAQTIDA ICHKI NAZORAT TIZIMINI O’RGANISH 
HAMDA BAHOLASH” MAVZUSI BO’YICHA GLOSSARIY 
ATAMANING 
O’ZBEK 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
INGLIZ 
TILIDA 
NOMLANISH
I 
ATAMANING 
RUS TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA’NOSI 
Ichki nazorat 
Internal control 
Sistema 
Buxgalteriya hisobi va hisobotining 

---

 
tizimi
system 
vnutrennego 
kontrolya 
to’g’riligini 
ta’minlashga 
qaratilgan 
hamda korxona resurslaridan maqsadga 
muvofiq oqilona foydalanishga imkon 
yaratadigan doimiy, kundalik ishlar 
majmuidir 
Buxgalteriya 
hisobi tizimi
Accounting 
System 
Sistema 
buxgalterskogo 
ucheta 
Tegishli xo’jalik muomalalarini yozishga 
taalluqli hisob siyosati va amallardir 
Nazorat amallari 
Control 
procedures 
Kontrolniy 
protseduri 
Tekshirilayotgan 
korxona 
xodimlari 
tomonidan 
bajariladigan 
maxsus 
tekshiruvlar 
Nazorat muhiti 
Control 
Environment 
Kontrolniy sreda 
Xo’jalik 
yurituvchi 
sub’ekt 
rahbariyatining 
xabardorligi, 
ichki 
nazorat tizimini o’rnatish va qo’llab-
quvvatlashga qaratilgan amaliy ishlari 
tushuniladi 
Ichki nazorat 
tizimini baholash 
Evaluation of 
the internal 
control system 
Otsenka sistemi 
vnutrennego 
kontrolya 
Tekshirilayotgan korxona ichki nazorat 
tizimi bilan tanishi,uning ishonchliligini 
aniqlash 
va 
tasdiqlash 
amallarining 
yig’indisidir 
Shartli 
majburiyatlar
Contingent 
liabilities 
Uslovnie 
obyazatelstva 
Tekshirilayotgan xo’jalik sub’ektining 
kelajakdagi xo’jalik faoliyatining natijasi 
bo’lgan va uning auditorlik firmasi 
tomonidan 
tasdiqlangan 
hozirgi 
buxgalteriya hisobotida aks ettirilgan 
moliyaviy holatiga sezilarli darajada 
ta’sir etuvchi noaniq summadagi kelgusi 
davr majburiyatlarning kutilishi 
Bog’liq tomonlar 
bilan 
operatsiyalar 
Transactions 
with related 
parties 
Operatsii so 
svyazannimi 
storonami 
Biror bir baho belgilanganligi yoki 
belgilanmaganligidan qat’iy nazar bir 
bog’liq tomondan ikkinchisiga resurslar 
yoki majburiyatlarning berilishi 
Auditdagi yo’l 
qo’yilishi 
mumkin bo’lgan 
tanlov xatosi 
The audit error 
can be 
competitive 
Oshibka audita 
konkurentosposob
nosti 
Auditor tomonidan auditorlik tanlov 
jarayonida 
xo’jalik 
sub’ektining 
buxgalteriya 
hisobi 
va 
hisobotida 
aniqlagan, lekin ushbu tanlov jarayonida 
tekshirilishi 
lozim 
bo’lgan 
ma’lumotlarning to’g’riligi haqida audit 
xulosa 
berishi 
mumkin 
bo’lgan 
darajadagi xatoliklarningmaksimal holati. 
Auditdagi 
kutilayotgan 
tanlov xatosi
Expected 
selection error 
Ojidaemie 
oshibka vibora 
Auditorning 
tanlovi 
jarayoni 
boshlanmasidan oldin ushbu tanlov 
jarayonida auditor tomonidan iqtisodiy 
sub’ekt buxgalteriya hisobi va hisobotida 
aniqlashni 
muljallangan 
xatolar 
mazmunini taxminiy, sub’ektiv ravishda 
baholashdir. 
Auditning tashqi 
sifat nazorati 
External audit 
quality control 
Kontrolniy 
kachestva 
vneshnogo audita 
O’zbekiston Respublikasida auditorlik 
faoliyatini muvofiqlashtiruvchi auditorlik 
tashkilotining 
auditorlik 
faoliyati 
qoidalari 
(standartlari) 
va 
boshqa 
me’yoriy 
hujjatlarga 
amal 

---

qilinayotganligini tekshirish uchun davlat 
organlari va auditorlik birlashmalari 
tomonidan 
qabul 
qilingan 
tashkiliy 
usullar, uslubiyatlar va tadbirlardan 
iborat. 
Auditorlik riski 
Audit risk 
Auditorskiy risk 
Auditorlik riski – bu auditorlik tekshiruvi 
natijalari bo’yicha auditorlar tomonidan 
sub’ektiv 
aniqla-nadigan, 
moliyaviy 
hisobotda, uning ishonchliligi tasdiq-
langanidan so’ng xatolar mavjudligini tan 
olish yoki moliyaviy hisobotda bunday 
kamchiliklar 
haqiqatan 
ham 
yo’q 
bo’lgan-da, unda kamchiliklar mavjud 
deb tan olinish ehtimolidir. 
Auditning 
muhimlik 
darajasi 
Materiality of 
audit 
Sushchestvennost 
audita 
Muhimlik 
tushunchasi 
auditor 
tomonidan yo’l qo’yilishi mumkin 
bo’lgan 
xatoning 
hajmini 
va 
o’tkaziladigan auditorlik tekshiruvining 
ko’lamini aniqlash hamda tuziladigan 
auditorlik xulosasining shaklini belgilash 
(ijobiy yoki salbiy) uchun birlamchi va 
asos bo’luvchi manba hisoblanadi.
Nazorat riski 
Control risk 
Konrolniy risk 
Nazorat riski – bu korxonaning mavjud 
va muntazam qo’llanilib kelinayotgan 
buxgalterlik hisobi tizimi va ichki nazorat 
tizimi vositalari alohida-alohida yoki 
birgalikda jiddiy ahamiyatga ega bo’lgan 
kamchiliklarni o’z vaqtida aniqlay 
olmaslik va tuzata olmaslik (yoki bunday 
kamchiliklar vujudga kelishining oldini 
olish) ehtimolining auditor tomonidan 
sub’ektiv 
tarzda 
aniqlangan 
ko’rsatkichdir. 
Tahliliy amallar 
Analytical 
procedures 
Analiticheskie 
protseduri 
Auditor 
tomonidan 
olingan 
ma’lumotlarni tahlil qilish va baholash, 
g’ayrioddiy va buxgalteriya hisobida 
noto’g’ri aks ettirilgan xo’jalik faoliyati 
faktlarini aniqlash, hamda bunday xatolar 
va chalkashliklarning sabablarini aniqlash 
maqsadida 
tekshirilayotgan 
xo’jalik 
yurituvchi subektning muhim moliyaviy 
va iqtisodiy ko’rsatkichlarini o’rganish 
tushuniladi. 
Auditorlik 
riskining maqbul 
to’plami 
Acceptable 
audit risk 
Priemlememie 
auditorskie risk 
O’tkazilgan 
auditorlik 
tekshiruvlari 
natijasida yanglish mulohazaga kelish va 
natijada noto’g’ri auditorlik xulosasi 
tuzish ehtimoli(xavfi) tushuniladi 
Auditorlik 
tekshiruvining 
hajmi 
Ob’em 
auditorskoy 
proverki 
The volume of 
audit 
To’laqonli 
auditorlik 
tekshiruvini 
o’tkazish va auditorning asosli xulosasini 
tayyorlash uchun zarur bo’lgan auditorlik 
tekshiruvlari miqdori va ularni o’tkazish 
ko’lami auditorlik tekshiruvini o’tkazish 

---

 
uchun sarflanadigan vaqt, unda ishtirok 
etadigan 
mutaxassislar 
tarkibi 
va 
sonining auditor (auditorlik firmasi) 
tomonidan baholanishdir. 
Buxgalteriya 
hisobidagi 
tovlamachilik 
Falsifikatsiya 
ucheta 
Accounting fraud 
Buxgalteriya 
hisobotini 
buzib 
ko’rsatilishiga qaratilgan ongli ravishdagi 
harakat 
yoki 
harakatsizligi. 
Agar 
iqtisodiy 
sub’ektning 
mansabdor 
shaxslari g’arazli maqsadlarda aldov 
uyushtirsalar 
yoki 
buxgalteriya 
hisobotidan foydalanuvchilar ishonchini 
suiste’mol qilsalar, lekin ularning ayblari 
sud tomonidan isbotlanmagan holatida
auditor 
ularni 
topgan 
taqdirda 
u 
buxgalteriya hisobotini ongli ravishda 
buzilganligi 
mavjudligini 
ko’rsatishi 
lozim. 
Ahamiyatlilik 
Sushchestvenno
st 
Materiality 
Potentsial hamkorning qarorlariga ta’sir 
qiladigan va qilish mumkin bo’lgan 
xo’jalik yurituvchi sub’ektning xo’jalik 
faoliyatining mulkdor o’lchovi yoki sifat 
bahosi 
Buxgalteriya 
hisobi va 
hisobotidagi 
xatolik 
Oshibki 
buxgalterskogo 
ucheta i 
otchetnosti 
Accounting and 
reporting errors 
Hisob 
yozuvlaridagi 
arifmetik 
yoki 
mantiqiy xatoliklar hisob ma’lumotlariga 
e’tiborsizlik yoki xo’jalik faoliyati 
faktlarini, 
mulkning 
holati 
va 
mavjudligini majburiyatlar va hisoblash 
ishlarini noto’g’ri tasavvur etish orqali 
hisob vahisobot ma’lumotlarining ko’zda 
tutilmagan holatdagi buzilishi 
Buxgalteriya 
hisobotining 
jiddiy ravishda 
buzib 
ko’rsatilishi 
Sereznie 
iskajeniya 
buxgalterskoy 
otchetnosti 
Serious distortion 
of financial 
statements 
Buxgalteriya hisobotining ishonchligiga 
sezarli darajada ta’sir ko’rsatuvchi jiddiy 
xarakterdagi 
buxgalteriya 
hisobotini 
buzilishi