2021, Maxsus son “pedagogik mahorat” ilmiy-nazariy va metodik jurnal issn 2181-6883

Muhokamalar va xulosalar.
San’at ijtimoiy ongning boshqa shakllaridan oʻzining predmeti, mazmuni, 
voqelikni ifoda etish usuli va uslubi, ijtimoiy hayotda tutgan oʻrni hamda vazifalari jihatidan farq qiladi. San’at 
insonning moddiy va ma’naviy faoliyatidagi bilimi, tajribasi, mahorati va qobiliyatlarini namoyon etuvchi 
badiiy ijodiyot mahsulidir. Estetik tafakkur tarixida san’at narsa va hodisalarni qanday boʻlsa shundayligicha 
aks ettirish va hayotni goʻzallik qonunlari asosida badiiy ifodalash g’oyalari sari yuksalib bordi. Тabiat, jamiyat 
va insonning ijtimoiy, ma’naviy, milliy dunyosi san’at predmeti hisoblanadi. Voqelik qaysi shaklda badiiy 
ifoda etilmasin, ijodkor unga ma’lum ijtimoiy-estetik ideal nazardan munosabat bildiradi va oʻz estetik 
bahosini beradi.
San’at inson uchun estetik zavq-shavq manbai; inson hayotiga goʻzallik baxsh etadi; odamlarda 
voqelikka nisbatan hissiy munosabatni shakllantiradi; hayotni kuzatish, oʻrganish va bilish vositasi; hayotni 
inson orzu qilgan tomonga oʻzgartirishda yordam beradi; tarbiya vositasi sifatida xizmat qiladi; hayotdagi 
goʻzallikdan ilhomlanishga, xunuklikdan nafratlanishga chorlaydi; odamlar orasidagi ma’naviy koʻprik, 
muloqot vositasi; odamlarning badiiy-estetik didini tarbiyalaydi, ularda ma’lum dunyoqarashni shakllantiradi. 
San’at jamiyat ma’naviy hayotining boshqa hodisalari (fan, mafkura, axloq) ma’lum darajada bog’liqdir. 
San’atning maqsadi dunyoni badiiy oʻzlashtirish, odamga lazzat baxsh eta oladigan, uni ma’naviy boyita 
oladigan asarlar yaratish yoʻli bilan kishilarning estetik ehtiyojlarini qondirishdan iborat. San’at asarlarining 
diqqat markazida insonlar, ularning ijtimoiy aloqasi va oʻzaro munosabatlari, muayyan tarixiy sharoitlardagi 
hayoti, faoliyati turadi. Shuning uchun ham san’at asarlari beradigan bilim muayyan mamlakat, millat yoki 
ma’lum bir tarixiy davr va shaxslar haqidagi ilmiy asarlardan olingan ma’lumotlardan farq qiladi. San’atning 
tarbiyaviy kuchi unda ifoda etilgan kechinma va obrazlarning har bir oʻquvchi, tomoshabinning qalbiga kirib 
borishi, ularda estetik zavq uyg’onishidadir. 
San’at barcha ijtimoiy ong shakllari singari oʻz taraqqiyot qonunlariga ega. Bu qonuniyatlar san’atning 
oʻz ichki xususiyatlaridan kelib chiqsada, ijtimoiy taraqqiyot bilan bog’liq boʻlgan xalq, millat, elat, mamlakat 
va jahon sivilizatsiyasi darajasi bu qonuniyatlarida oʻz ifodasini topadi. San’at qonuniyatlarini estetika, 
San’atshunoslik fani oʻrganadi. San’atni tushunish, uning kishilar hayotidagi rolini aniqlash masalasi butun 
madaniyat tarixi davomida keskin bahs, tortishuvlarga sabab boʻlib kelgan. Masalan, ba’zi san’atkor va 

---