R. T. Adilchaev Berdaq atindagi



Download 0,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/37
Sana29.11.2022
Hajmi0,86 Mb.
#874614
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   37
Bog'liq
Xaliqaraliq finans qatnasiqlari

Tirek sozler ham terminler 
Investiciya, eksport ham import, qosilgan qun sahgi, akciz 
sahgi, tovar konsignaciya shartleri, bank kepillikleri, QMDA 
ESHSH, SHSHSH. 
Takirarlaw ushm sorawlar: 
1. Sirtqi ekonomikaliq xizmet degende neni tusinesiz? 
2. Sirtqi ekonomikaliq xizmet subyekti sipatmda Ozbekistan 
Respublikasmm biyligine neler kiredi? 
3. Ozbekistan Respublikasmm sirtqi ekonomikaliq xizmet 
tarawmdagi tiykargi waziypalarm aytih. 
4. Ozbekistan Respublikasi sirtqi ekonomikaliq xizmetinin 
tiykargi tarepleri nelerden ibarat? 
5. Ozbekistanda sirtqi ekonomikaliq xizmet tarawmda qabil 
qilmgan huqiqiy hujjetlerin aytin. 
6. Sirtqi ekonomikaliq xizmetin mamleket tarepinen tartipke 
sahw nelerdi 6z ishine qamtip algan? 
7. Ozbekistanda sirtqi ekonomikaliq xizmetin jetistiriw ham 
rawajlandinwdin tiykargi bagdarlarm anlatm. 
8. Ozbekistanda eksport qihwshilar xizmetin qanaatlantmw 
ushm qanday jenillikler jaratilgan? 
9. Ozbekistannin xahq arahq valyuta-kredit sholkemleri menen 
6z-ara sheriklik baylamslarm anlatm. 
10. Ozbekistan qanday integraciyahq birlespelerde qatnasadi? 
Test sorawlan 
1. Sirtqi ekonomikaliq xizmet degende - ... 
A) Ozbekistan Respublikasi mamleket mekemelerinin, 
yuridikahq ham fizikahq tarepleriniri sirt el mamleketler, olardm 
yuridikahq ham fizikahq tarepleri, xahq arahq sholkemleri menen 
6z-ara paydah sheriklik omatiwga, bunday sherikliktin 
rawajlaniwma qaratilgan jami ameliy hareketleri tusiniledi. 
B) milliy xojahqlar ortasinda 6z-ara turaqh baylamslanmn 
rawajlamwi jane miynet bolistiriliwi negizinde juzege kelgen 
197 


mamleketlerdin ekonomikaliq, socialliq-siyasiy ham madeniy 
jaqtan birlesiwi. 
C) milliy xojaliqlardm 6z-ara fmanshq qatnasiqlann tartipke 
sahwshi process. 
D) mamleketler ortasmdagi onimler, xizmetler ham kapital 
hareketi menen baylanish qatnasiqlarga sheklewler qoyihwi 
processi. 
2. Ozbekistan Respublikasi sirtqi ekonomikaliq xizmetin 
tartipke sahwshi tiykargi nizamshihq hujjetin korsetin. 
A) «Valyutam tartipke sahw haqqmda»gi Nizam. 
B) «Sirtqi ekonomikaliq iskerlik haqqmda»gi Nizam. 
C) «Shet el investiciyalan haqqmda»gi Nizam. 
D) «Baji tarifi haqqmda»gi Nizam. 
3. Ozbekistan Respublikasi Xahq arahq valyuta fondina 
qashan agzahqqa qabil qihngan? 
A) usi fondqa agza emes. 
B) 1992-jil21-sentyabrde. 
C) 1994-jil 15-avgustta. 
D) 1995-jil 12-martta. 
4. Ozbeldstan Respublikasi Aziya Rawajlaniw Bankine 
qaysi jilda agzahqqa kirgen? 
A) 1995-jilda. 
B) 1992-jilda. 
C) 1993-jilda. 
D) 2001-jilda. 
5. Ozbekistan Respublikasi Islam Rawajlaniw Bankine 
qashan agzahqqa kirgen? 
A) 2004-jil 10-sentyabrde. 
B) 2002-jil 5-mayda. 
C) 2005-jil 16-aprelde. 
D) 2003-jil 3-sentyabrda. 
6. Ozbekistan Respublikasi Shanxay sheriklik sholkemine 
(SHSHSH) qashan agza bohp kirgen? 
A) 2001-jiliyunaymda. 
B) 2002-jil may ayinda. 
198 
C) 2003-jil iyun ayinda. 
D) 1999-jil avgust ayinda. 
7. Ozbeldstan Respublikasinda tikkeley sirtqi ekonomikaliq 
xizmetin qadagalawshi mamleket organs qaysi qatarda t u w n 
korsetilgen? 
A) Ozbekistan Respublikasi Orayliq Banki. 
B) Ozbekistan Respublikasi Finans ministrligi. 
C) Ozbekistan Respublikasi sirtqi ekonomikaliq baylanislar, 
mvesticiyalar ham sawda ministrligi. 
D) Ozbekistan Respublikasi Mamleketlik Sahq komiteti. 
199 


GLOSSARIY 
Aktiv tolew balansi - tolem balansinda tusimler summasi 
tolemler summasinan artiq boladi. 
Arbitrajsmlar - bir waqittin ozinde turli bazarlarda, turli 
bahalar tiykarmda fmansliq resursti satip ahw ham satiw arqah 
payda koretugin jahan finans bazari qatnasiwshilan. 
Asean - 1967-jilda Bruney, Vyetnam, Indoneziya, Kambodja, 
Laos, Malayziya, Myanma, Singapur, Tailand ham Filippin 
tarepinen sholkemlestiritilgen Qubla-Stngis Aziya mamleketleri as-
sociaciyasi. 
Autrayt forvard kursi - pitim duzilgen kunde dizimgealmadi 
ham omn atqanw kuni ushin haqiyqiy. 
Alton demonetizaciyasi - altmnm pul fimkciyalarm ormlawdan 
aste-aqirm aymliw procesi. 
Ashiq ekonomika - sirtqi ekonomikaliq baylanislan 
rawajlangan, milliy ekonomikamn qatnash ustunliklerine tayanip, 
jahan xojahgi sistemaga integraciyalasip banwshi ekonomika. 
Aziya Rawajlamw Banki (ARB) - 1966-jilda 
sholkemlestiritilgen bolip, tiykargi maqseti materiktin rawajlanip 
atirgan mamleketlerine ekonomikaliq rawajlamwda komeklesiw, 
aymaqhq sheriklikti xoshametlew, agza mamleketlerge texnik 
jardem korsetiw ham olardin ekonomikaliq siyasatm 
muwapiqlastinwdan ibarat. 
BRIK - turaqli ekonomikaliq osiw qaddilerme, jahan 
ekonomikasi ham sawdasinda ulken uleske iye Braziliya, Rossiya, 
Hindiston ham Qitaydan ibarat mamleketler topan. 
Bajixana birlespesi - 6z-ara sawdadagi tosqmhqlardi biykar 
qilgan ham agza bolmagan mamleketlerge sahstirmah birden bir 
bajixana tarifleri tiykarmda uluwmahq sirtqi sawda siyasatm alip 
banp atirgan mamleketler topan. 
200 
BENILYUKS - 1960-jilda Belgiya, Niderlandiya ham Lyuk-
sembulrg ortasmda imzalangan ekonomikaliq birlespe. 
Birja - strandartlar yaki ulgiler tiykarmda sawda qilmatugin 
massahq tovarlardin toliq kotere bazan yaki qimbatli qagazlar, 
altm, shet el valyutalan (fond birjasi) bazari. 
Devalvaciya - bul milliy valyuta kursmin shet el valyuta 
kursina sahstirmah rasmiy mzamli tiykarmda paseyttiriliwi. 
Deviz siyasati - bul mamleket organlanmh shet el valyutalarm 
satiw yaki satip ahw arqah milliy valyuta kursma tasir etiw 
siyasatina aytiladi. 
Devizler - banklerdin shet elde jaylashtirilgan sirt el 
valyutadagi aktivleri, sonday-aq, shet elde toleniwii zanir bolgan 
sirt el valyutadagi chekler ham vekseller. 
Demping - sawda siyasatimn fmansliq metodi bolip, tovardi 
sirtqi bazarga mamlekette bar nornial bahaga qaraganda tomen 
bahada eksportqa shiganw. 
Derevativler - qandayda-bir fmansliq tetiktin kelip shigiw 
formasi bolip esaplanadi. 
Deflyariya - ekonomikada bahalar uluwmahq darejesinin 
paseyiwi. 
Diskont stavkasi - ushyot stavkasi, Orayliq Bank tarepinen 
kommerciyahq banklerine olardin iqtiyarindagi trattalardi qayta 
esapqa ahw j oh menen beriletugm kreditlerdin procent stavkasi. 
Diskont siyasati - Orayhq Banktin ushyot stavkasin ozgertiw 
job menen milliy valyuta kursina ham tolem balansmm jagdayma 
tasir etiw siyasati. 
Erkin aimaslani wshi valyuta - mamlekettifi tolem balansm usi 
operaciyalar bolimine valyutahq sheklewler bolmasa, bul 
mamlekettin pull erkin almasatugm valyuta dep tan ahnadi. 
Erkin ekonomikaliq zonalar - usi aymaqlarda mamlekette 
amel qihwshi xojaliq iskerligine qaraganda jenillikli sahq tolew 
tartibi engiziledi. 
201 


Eksport - tovarlar, xizmetler ham kapitaldi sirtqi sawdaga 
shiganw. Eksport predmetleri tovar siyaqh xizmet qiladi, ol 
mamleket ishkerisinde qayta islenip, shegaraga alip bariladi. 
Evrobazar - sawda-satiqlar otkizilgen mamleket valyutasman 
basqa valyutalarda korsetilgen depozitler ham kreditler menen 
sawda qilmatugm xahq arahq pul bazarlan ham kapitallar bazarlan 
ushin uluwmahq tusinik. 
Evropa valyuta kelisimi - 1958-jilda imzalangan kelisim 
bohp, qatnasiwshi mamleketler valyutalan bir-birine ham dollarga 
ayirbaslangan. Kurs terbelisleri shegarasi + 0,75% darejesinde 
ornatildi. 
Evropa Tikleniw ham Rawajlamw Banki (ETRB) - 1991-
jilda sholkemlestiritilgen. ETRB Orayhq ham shigis Evropa 
mamleketlerine bazar ekonomikasina otiwge qaratllgan 
ekonomikahq reformalardi amelge asinwda komeklesiw 
maqsetinde duzilgen. 
Evroaymaq - Evropa Awqamina agza, birden bir valyuta evro 
qatnasta bolgan mamleketler aymagi. 
Evropa valyuta sistemasi - 1979-jilda tiykar salmgan. Ошп 
bas maqsetleri - EAga agza mamleketler ekonomikahq birgeligin 
kusheyttiriw ham olardi ushinshi mamleketlerdin turaqlilasttnwshi 
tasirinen qorgaw. Valyutalardin terbelis shegarasi + 2,25% 
darejesinde belgilenedi, 1993-jilda olar 15% ke shekem 
keneyttirildi. 
Evropasha opsion - tek gana belgilengen sanede ormlaniwi 
mumkin bolgan opsion turi. 
Forvard
pitimi - waqtinshaliq opsionli pitim duzilgeninen 
keyingi eki is kunmen ulkenirek mudette bir valyutam basqasina 
konvertaciyalaniwi tuwnsmdagi eki tareptin kelisiwi. 
Forvard
operaciyaian - belgilengen muddette, biraq eki is 
kunmen artiq bolgan muddette amelge asmlatugin operaciyalarga 
202 
aytiladi. Ameliyatta forvard pitimlerdi amelge asiriwdin standart 
muddetleri ushiraydi. Standart muddetlerge 1; 3; 6; 9; ham 12 
aylardi kiritiw mumkin. 
Finansliq investiciyalar - nmlkke iyelik qihw ham mulkten 
daramat ahw menen baylanish bolgan aksiya, obligaciya ham 
basqa qimbat bahali qagazlar arqah qoyilmalar kiritiw. 
Finans-sanaat toparlan - islep shiganw, xojahq, finansliq 
ham basqa iskerlikler natiyjeligin taminlew maqsetinde oraylasqan 
basqanwga iye bolgan ham ozlerinin resurslarm (islep shiganw, 
finansliq, miynet, materiyalhq emes ham basqalar) birlestirgen 
islep shiganw, sawda karxanalan ham fmans-kredit institutlann 6z 
ishine algan 6z betinshe yuridikahq tareplerdm integraciyasi 
formasi. 
Import - shet elden onim ham xizmetlerdin keliwi (usminday, 
kapitallar, texnologiyalar, qimbat]i qagazlar ham basqalar). Ishki 
bazarda bul mamleketler tovarlardin satiliwi. 
Jahan iinans bazari - mamleketler ortasmda kapital resurslarm 
jamlew ham bolistiriwdi tamiyinlep beriwi bazar qatnasiqlan 
jiymdisi. 
Jahan finansliq ortahgi - investorlar ham korporaciyalar 
fmansi, bankler basqariwshilan qabil qiliwshi qararlarga tasir 
korsetedi jane jahan fmans bazari osiwi sharayatin aniqlaydi. 
Jahan ekonomikasi globallasiwi - jahan ekonomikasimn 
tovarlar, xizmetler, kapital, jumisshi kushi ham texnologiyalardin 
birden bir bazarma aylaniw procesi. 
Kapitallar ham kreditlerdin hareketi balansi - isbilermenlik 
benen ssuda kapitaldin hareketi korsetiledi. 
Kliring - tovarlar, qimbat bahali qagazlar ham xizmetler ushm 
naq pulsiz esap-sanaq qihw sistemasi. 
203 



Download 0,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   37




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish