Ona tili umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik

Partadoshingiz
 -lar
qo‘shimchasi qaysi gapda qanday vazifa bajarayotganini topishi 
kerak. Qoidadagi so‘zlardan foydalanmang. Tuzilgan gaplar muzey mavzusiga 
aloqador bo‘lishiga diqqat qiling.

---

150
Audiomatnni tinglang. So‘rovnoma natijasini taqdim qilish haqida o‘z xulosalaringizni 
ayting.
Qo‘shnilar, boshqa bolalar, ko‘chadagi odamlardan quyidagi ikki savol asosida 
so‘rovnoma o‘tkazing. Natijalarini yozib keling.
Birinchi navbatda .....
Keyin....
Oxirida...
1. O‘zbekistondagi qaysi muzeylarni bilasiz?
2. Qaysi muzeylarga borgansiz?
1. 
So‘rovnoma o‘tkazishda qanday qiyinchiliklarga duch keldingiz?
2. 
Savollaringizga javob berishni istamaganlar ham bo‘ldimi? Nega bunday qilishdi deb 
o‘ylaysiz?
So‘rovnoma natijasini bayon qilishda quyidagi matn tuzilmasiga amal qilish yaxshi 
samara beradi:
1. Kirish.
So‘rovnomaning maqsadi, kimlar orasida o‘tkazilgani, qanday savol 
berilgani haqida yozilgan bitta xatboshi.
2. Asosiy qism.
So‘rovnomada berilgan savollarga olingan javoblarning umumlashma 
natijasi yoziladigan xatboshi. Ushbu xatboshi savollarning soniga qarab o‘zgarib turadi. 
Har bir savolning natijasini alohida xatboshida yozgan maʼqul.
3. Xulosa.
So‘rovnomadan siz chiqargan xulosa. Masalani yechish yoki holatni 
yaxshilash uchun taklif yoziladigan xatboshi.
Shakldoshlik (omonimlik)
nafaqat so‘zlarda, balki iboralarda ham kuzatiladi. 
Boshga ko‘tarmoq
I va 
boshga ko‘tarmoq
II iboralari faqat yozilishi jihatidangina 
bir xil, lekin ular turli ma’nolarni anglatuvchi alohida-alohida birliklar sanaladi: 
onani 
boshga ko‘tarmoq (e’zozlamoq); xonani boshga ko‘tarmoq (to‘polon qilmoq). Yukni boshga 
ko‘tarmoq
birikmasi esa ibora qo‘llanmagan, chunki u yerda barcha so‘zlar o‘z ma’nosida 
qo‘llanmoqda. Ibora hosil bo‘lishi uchun ko‘chim – ko‘chma ma’no ifodalanishi zarur.
O‘tgan darsdagi audiomatn, yuqoridagi qoidalar hamda o‘qituvchingiz tavsiyalari 
asosida uyda to‘plab kelgan maʼlumotlaringizni yozib bering.
Quyidagi maʼlumotni o‘qing. Undan so‘ng pastdagi iboralarning turli maʼnolarini 
topishga harakat qiling.
joni chiqdi
boshiga ko‘tardi
yelkasiga tushdi

---