Namanagan davlt universitetiespublikasi informatika kafedrasi

5 mavzu. Ta’lim jarayonida animatsiyalardan foydalanish va ularning 
afzalliklari. 
Reja: 
1.
 
Animatsiya tushunchasi. Animatsiya turlari:an’anaviy, 2D vektorli, 3D 
kompyuterli, xarakat grafikasi(Motion Graphics), stop kadrli (Stop 

---

90 
Motion).
 
2.
 
Ta’lim jarayonida animatsiyalardan foydalanishning samarasi.
 
3.
 
Animatsiya yaratishga mo’ljallangan dasturiy vositalar.
 
Kalit so’zlar:
animatsiya, animatsiya turlari, 2 d vektorli, 3d 
kompyuterli xarakar grafikasi (Motion Graphics). Stop kadrli(Stop 
Motion). 
Asosiy matn: 
“Macromediya Flash” mavzuiga oid materiallar 
Nazariy qism
 
Animatsiya nima? Vaqtinchalik shkala(Vremennaya shkala). Kalitli 
kadrlar(Klyuchevыe kadrы). Kadrlar bilan amallar. Animatsiya turlari. Kadrma-
kadr animatsiya. Harakat animatsiyasi. Shakl animatsiyasi.Vaqtinchalik shkala 
effektlaridan foydalanib, animatsiya yaratish. 
Animatsiya- bir biridan kam farqlanuvchi harakatsiz rasmlarning ketma-
ketligi yordamidagi harakat ilyuziyasi. Tasvirlarning tez-tez o’zgariishi evasiga 
harakat paydo bo’lishi aniqlangan.
Animatsiyani yaratish uchun vaqtinchalik shkala 
qo’llaniladi(TimeLine), uning ustida kadrlar joylashgan, yani “kadrlarni ko’rsatish 
boshi@ham – kadrlar nomerlarini ko’rsatuvchi vaqtinchalik shkala sohasidagi katta 
bo’lmagan to’rtburchak. Filmni amalga oshirilishida boshchasi harakatlanadi. 
Kadrlar kalitli va static bo’ladi. Kalitli kadrlarda tasvirlar bo’ladi, ular film 
mazmunini tashkil etadi. Bunday kadrlarni doiralar bilan belgilanadi. Qolganlari-
statistik(ular “bo’sh” amalgaoshiriladi). 
Rasm
. 1 
Vaqtinchalik shkalaning sozlovi 
tugma orqali amalga oshiriladi, u 

---

91 
quyidagi rjimlarga ega: 
- Tiny (Judakichkina); 
- Small (Kichkina); 
- Normal (Normal); 
- Medium (O’rta); 
- Large (Katta). 
Kadrlar bilan turli amallarni bajarish mumkin, nusha qilish, uchirish va 
boshqalar. Alohida kadrli amallar uchun bir necha kadrlardan iborat bo’lgan uning 
ustida sichqonchani bosish kifoya-ajratish zarur, avval ulardan biriga chertib, keyin 
esa, 
klavisha bosilganda — ohirgisiga chertiladi. 
Qandaydir kadrni kalitli qilish F6 funksional tugmasi yordamida amalga 
oshiriladi 
yoki 
bosh 
menyu 
qo’llaniladi 
yani 
Insert — Timeline — KeyFrame buyruqlar (Vstavka — Vremennaya shkala — 
Klyuchevoy kadr).Quyish-Vaqtinchalik shkala-Kalitli kadr. 
Kadrni uchirish uchun uni blokga ajratgandan so’ng kontekst 
menyuda Remove Frames (Udalit kadrы-Kadrlarni uchirish) bulimi tanlanadiyoki 
bosh menyudan Edit— Timeline — Remove Frames (Pravka — Vremennaya 
lineyka — Udalit kadrы-Tug’irlash-Vaqtinchalik shkala-Kadrlarni uchirish) 
bulimlari ishlatiladi. 
Kadrlarni kuchirilishi uchun sichqonchadan foydalanamiz. Rasm 2. 
Rasm
. 2 
Kadrlarni kopiya qilish kontekst menyu orqali amalga oshiriladi (Copy 
Frames bo’lim (Kopirovat kadrы-Kadrlarni nusha qilish)) yoki bosh menyu 
(Edit — Timeline — Copy Frames (Pravka — Vremennaya shkala — Kopirovat 
kadrы, Kadrlarni nusha qilishTahrir-Vaqtinchalik shkala- ). Nusha qilingan 
kadrlarni quyish yuqoridagiga o’hshash amalaga oshiriladi, kadrni quyish orqali 

---

92 
Paste Frames (Vstavit kadrы). Tabiiyki, vaqtinchalik shkalada quyish joyini 
ko’rsatish zarur.Statik va bo’sh kalitli kadrni quyish uchun, 
va 
tugmalar 
mos holda amalga oshiriladi. 
Avtomatik tarzda animatsiya kadrlar nomerlarinin ko’paytirilganda amalga 
oshiriladi.Animatsiya yo'’alishini teskarisiga almashtirganda, kadrlarni tanlash zarur 
va kontekst menyuda Reverse Frames (Obratit kadrы). Mojno takje primenit 
komandы glavnogo menyu Modify — Timeline — Reverse Frames (Izmenit — 
Vremennaya shkala — Obratit kadrы, O’zgartirish-Vaqtinchalik shkala-Kadrlarni 
qaytarish) amallari bajariladi.