Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları Öğr. Gör. Ali Yayla

 
I. Meclis neler yapmıştır? 
1.
Savaşları yapan, ülkeden düşmanları çıkaran, Türkiye Cum-
huriyeti Devleti’nin uluslararası alanda yer almasını sağla-
yan I. Meclis’dir.
2.
I. Meclis devletin kuruluşunu tamamlamıştır. İnkılâp olarak 
sadece saltanatı kaldırmıştır. (1 Kasım 1922). 
3.
Hıyânet-i Vataniye Kanunu’nu çıkarmış (29 Nisan 1920), İs-
tiklâl Marşı’nı kabul etmiştir. (12 Mart 1921).
4.
Anayasasız anayasal düzeni kurmuştur. 20 Ocak 1921’de, 
Meclisin açılmasından yaklaşık on ay sonra, Teşkilât-ı 
Esâsîye Kanunu adı altında yeni bir anayasa hazırlamıştır.
5.
Millî Kurtuluş Hareketi zarar görmesin diye uzun süre padi-
şahlık ve halifelik kurumlarına dokunmamıştır.
6.
Olağanüstü yetkilerle donatılmış, sert ve zora dayalı kararlar 
aldığı için, bu meclise “ihtilâlci meclis” denmiştir.
7.
Vatan ve milletin kurtuluşunu her şeyin üstünde tutan bu 
meclis idealist bir meclistir.
8.
Kuvvetler Birliği İlkesi’ni benimsemiştir. Böylece yürütme, 
yasama ve yargı görevlerini bünyesinde toplamıştır. (Cumhu-
riyet’in ilânıyla anayasada yapılan değişikliklerle, kabine sis-
temine geçilmiş ve böylece Kuvvetler Birliği İlkesi’nden kıs-
men de olsa Kuvvetler Ayrılığı İlkesi’ne geçiş yapılmıştır. ) 
9.
1921 Anayasası’yla “şeriat hükümlerinin yürürlüğünü sağ-
lama görevini” kendi üzerine almıştır. Böylece devlet yönetimi 
tek organda toplanmıştır. T.B.M.M.’nin üstünde bir güç yok-
tur. 
Türkiye Büyük Millet Meclisine Karşı Ayaklanmalar 
1.
 
Anzavur Ayaklanması
(1 Ekim 1919-11 Mayıs 1920): Alaylı 
bir Jandarma subayı iken, İngilizlerin de etkisiyle paşa olan 

---

Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları Öğr. Gör. Ali YAYLA 
 
Sayfa 49 / 174
Ahmet Anzavur, 2 Kasım 1919’da Manyas, Susurluk, Gönen, 
Ulubat çevresinde ayaklanmıştır. Anzavur Ahmet’in kurduğu 
birliğin adı Kuvâ-i Muhammedîye’dir. Çerkez Ethem tarafın-
dan bastırılan bu ayaklanmanın ardından Anzavur İstan-
bul’a kaçacaktır.