“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash asoslari”

davlatlararo etalonlar 
ham mavjud. Bu 
etalonlar kelishuv asosida ishtirokchi davlatlar uchun boshlang‘ich etalon sifatida belgilangan 
tartibda tan olingan etalonlardir (bu etalonlar: ―Standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlash-
tirish sohasida kelishilgan siyosatni o‘tkazish olib borish to‘g‘risida‖ gi bitimga asosan). 
Davlatlararo etalon ikki va undan ortiq ishtirokchi davlatlar kelishuvi bo‘yicha qabul qilingan milliy 
etalonlardan iborat bo‘ladi. 
O‘lchashlar birliligini global masshtabda ta‘minlash uchun O‘lchashlar va tarozilar xalqaro byurosi 
(MBMV) da saqlanadigan xalqaro etalonlar qo‘llaniladi. 
Xalqaro etalonlar 
– Milliy etalonlar bilan qayta tiklanadigan va saqlanadigan birliklar 
o‘lchamlarini muvofiqlashtirish uchun xalqaro kelishuv bo‘yicha xalqaro asos sifatida qabul 
qilingan etalon. 
Misol – O‘lchovlar va tarozilar xalqaro byurosi (O‘TXB) da saqlanadigan kilogrammning xalqaro 
timsoli 1-chi o‘lchovlar va tizimlar bosh konferensiyasi (O‘TBK) da tasdiqlangan. 
Rasmda massa birligi (kilogramm)ning xalqaro etalonining tashqi ko‘rinishi keltirilgan. 
1889 yili O‘lchashlar va tarozilar bosh konferensiyasi (O‘TBK) da tasdiqlangan kilogrammning 
xalqaro timsoli platina iridiyli qotishma toshidan tarkib topadi (90% Pt, 10% Ir). 
Birlamchi etalonni saqlashda uni muntazam ravishda tadqiq qilish, shu jumladan birlikni qayta 
tiklash va saqlash aniqligini oshirish va uning o‘lchamini uzatish usullarini takomillashtirish 
maqsadida boshqa davlatlarning milliy etalonlariga solishtirish ishlari bajariladi. Milliy etalonlarni 
saqlovchi olimlarni metrologiya bo‘yicha Milliy organ (O‘zbekistonda – «O‘zstandart» agentligi) 
tayinlaydi. 
Etalonlar maxsus davlat metrologik xizmat markazlarida saqlanadi. Ishchi etalonlar ham mahkama 
metrologik xizmati va yuridik shaxs metrologik xizmati idoralarida ularning sohasiga va 
belgilangan qoidalarga muvofiq saqlanadi. 
Davlat birlamchi va ikkilamchi etalonlarning majmui o‘lchashlar birliligini ta‘minlashda asos 
bo‘ladigan