Mavzu: Chizma ishlariga oid qoidalalar

Muammoli savollar: nuqtaning H,V va W tekistlikdagi va o’qlarda

qanday topiladi?

1 va 2 shakllarni tahlil qilib quyidagicha xulosa chiqarish mumkin.

.1-

shakl

2-shakl

---

53

1. Epyurda nuqtaning gorizontal va frontal proyeksiyalari bitta to’g’ri

chiziqda bo’ladi. (A`A``

^

OX); frontal va profil proyeksiyalari doimo OX o’qiga

parallel bitta gorizontal chiziqda joylashadi (A``A```|| OX).

2. A`A`` va A``A``` chiziqlar (proyeksiya) bog’lanish chiziqlari bo’lib

o’zaro perpendikulyar bo’ladi. Nuqtani bir-biriga chiziqli bo’langan ikkita

proyeksiyasi ma’lum bo’lsa, proyeksiyalar o’qining yo’nalishini topish mumkin.

3. Bog’lanish chizig’ining borligi nuqtaning berilgan ikkita  proyeksiyasiga

ko’ra uchinchi proyeksiyasini  topish imkonini beradi. Nuqtaning gorizontal va

frontal proyeksiyalari (A`A``) berilgan bo’lsa, uning profil proyeksiyasi (A```) ni

topishni 3.2 shaklda ko’rsatib o’tilgan.

Nuqta fazoning qaysi oktantida turishiga qarab, Epyurdi uning

proyeksiyalari proyeksiya o’qlariga nisbatan turlicha joylashadi.

Boshqacha qilib aytganda birinchi yoki yettinchi oktantda turgan narsaning

(oldidan, ustidan, yonidan ko’rinishlari) chizma qog’ozining boshqa-boshqa

joylariga tushadi, boshqa oktantlarda esa tasvirlarning ikkitasi yoki uchtasi bir

joyda bo’lishi, (bir-birining ustiga tushishi) mumkin. Shuning uchun ham amalda

birinchi yoki yettinchi oktantdan foydalaniladi. Birinchi oktantda joylashgan

narsani tasvirlashda uning ustidan ko’rinishi (pastki), oldidan ko’rinishining

(fasadning) ostiga chap tomondan ko’rinishi esa oldidan ko’rinishining o’ng

tomoniga chiziladi.