Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

institutus
деб аталган. Агарда у тестатордан олдин 
вафот этса ёки меросдан воз кечса, 2-меросхўр тайинланган ва у
substitutus 
деб аталган.
Васият субституцияси турли шаклларда амалга оширилган: 
–
вульгар ёки оддий субституцияда 
институтус меросдан воз кечган ёки 
мерос қолдирувчидан олдин вафот этган пайтда; 
–
пупиляр субституция
вояга етмаган меросхўрга у мерос олишдан олдин 
вафот этиши ёки васият қолдириши шубҳа остига олинган пайтда 
тайинланган; 
–
квазипупиляр субституция
вояга етган, лекин муомала лаёқатидан 
маҳрум шахсга тайинланган; 
–
фидеикомиссар субституция
эса мерос мулкининг биринчи ворисвафот 
этган пайтда бошқа ворисга берилишини кўзда тутган. Шу тариқа, бир оила 
доирасида мерос авлоддан авлодга ўтган – оилавий фидеикомисс. 
Васиятнинг ҳақиқий эмас деб топилиши, бекор қилиниши ва
мавжуд эмас деб топилиши.
Мерос қолдирувчи томонидан қолдирилган 
мерос ҳар қандай пайтда бекор қилиниши мумкин бўлган. Буни асосан 
васиятни йўқ қилиб, бошқа янги васият тузиш йўли билан амалга 
оширилган. 
Мероснинг ҳақиқий эмас деб топилиши учун, васият тузилаётганда 
ҳуқуқий жиҳатдан қўйилган талаблар бажарилмаса, васият ҳақиқий эмас 
деб топилган. 
Мавжуд бўлмаган васият деб – васият тузиш шаклига амал 
қилинмаганда, меросхўр тайинланмаганда, мерос қолдирувчи шахс 
testamento factio activaга эга, меросхўр қилиб тайинланган шахслар эса, 
testamento factio passivaга эга бўлмаган тақдирдаги васиятга айтилган. 
Аҳамиятсиз васият деб – васиятда ўғилларнинг мерос ҳуқуқлари тан 
олинмаганда, релятив аҳамиятсиз васият деб эса – унда қиз фарзандлар, 
авлодлар ва бошқа зарурий меросхўрларнинг мерос ҳуқуқлари тан олинмаган 
ҳолларда топилган. 
Васиятнинг очилиши.
Васиятнинг очилиши меросхўр шахслар учун 
тантанали ҳодиса ҳисобланиб, бунда ким меросга эга бўлиши аниқланган. 
Дастлаб васият гувоҳлар иштирокида, кейинчалик эса васиятнинг очилишида 
давлат органларининг вакиллари ҳам иштирок этган. Одатда претор васиятни 
ўқиб эълон қилган, кейин уни муҳрлашган. Васият ўқилиш муддати ноаниқ 
бўлганлиги сабабли, васият usucapio hereditaris кўрсатмасига мувофиқ, 
мерос қолдирувчи шахснинг ўлимидан 1 йил ўтгандан кейин ўқилган.