International scientific conference "INFORMATION TECHNOLOGIES, NETWORKS AND
TELECOMMUNICATIONS" ITN&T-2022 Urgench, 2022y April 29-30
401
-
boshqaruv faoliyatida xborotdan samarali foydalanish.
Axborotlashgan jamiyatda inson axborot bilan ishlash bo‘yicha ma’lum
darajadagi axborot madaniyatiga ega bo‘lish zarur. Buning uchun shaxsni
axborotni tez qabul qilish va uning katta xajmini qayta ishlash,
zamonaviy
vositalar, usullar va texnologiyalardan foydalanishga tayyorlash lozim.
Axborotlashgan jamiyat quyidagi jixatlarda namoyon bo‘ladi:
-
texnik qurilmalardan foydalanish ko‘nikmalariga ega bo‘lish;
-
o‘z faoliyatida kompyuter, axborot texnologiyalaridan foydalanish;
-
turli manbalardan axborotni olish va undan samarali foydalanish;
-
o‘z faliyatiga taalluqli axborotni bilish va u bilan ishlashni uddalash.
Hozirgi bosqichida ilmiy- texnikaviy rivojlanishning asosiy xususiyatlaridan biri -
axborotning jamiyatdagi rolini belgilab olishdir. [1].
Axborot intelektual faoliyatning muhim mahsuloti sanaladi. Sanoati
rivojlangan barcha mamlakatlarda ushbu mahsulotlarni o‘z foydalanuchilarga
etkazishning usullar va vositalarini ishlab chiqarish hamda joriy etish jadal
suratlarda olib borilmoqdaki, bu axborot tizimlari va
texnologiyalari sanoatini
yaratishda o‘z aksini topgan.
Qishloq hokimligining axborot tizimi O‘zbekiston Respublikasi davlati
tomonidan qabul qilingan axborotlashtirishning maqsadli dasturiga va mahalliy
davlat hokimiyati organlarining axborotlashtirish dasturlariga muvofiq bo‘lishi
kerak.
Qishloq hokimligi AT ning to‘laqonli faoliyat ko‘rsatishi uchun
axborotlashtirish jarayoni qishloq xo‘jaligining axborot to‘plash, birlamchi
ro‘yxatga olish va buxgalteriya operatsiyalari, aholiga xizmat ko‘rsatish, hujjatlar
bilan bog‘liq barcha funksiya va vazifalarini kompleks qamrab olishi kerak. boshqa
organlar va xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar bilan o‘tish,
qarorlar qabul qilish va
hokazo. Qishloq yig‘ini mahallalar mustaqil boshqaruv tizimi sifatida qishloq
ma’muriyati xodimlarining avtomatlashtirilgan ish stansiyalaridan iborat. Agar
natijada bitta jamoa sifatida ma’muriyat printsipi yo‘q qilinmasa, ATni yaratishda
muvaffaqiyatga erishish mumkin va bu odatiy operatsiyalarni avtomatlashtirishga
hissa qo‘shishi, xodimlarga ma’umotlarni tahlil qilish va qarorlar qabul qilishda
ko‘proq imkoniyatlarni taqdim etishi kerak. [2].
Kiruvchi va chiquvchi hujjatlarni ro‘yxatdan o‘tkazishda hujjat mavzusini
belgilash muhimdir. Bu tahlil uchun manba massivlari sifatida hujjatlar
massivlaridan foydalanishga yordam beradi. Tematik tasniflagich ma’muriyat
faoliyatining umumiy tematik xaritasiga mos kelishi kerak.
Hujjatlarni tasniflash
tasniflashning aniqligi va to‘liqligini ta’minlaydi va shunga mos ravishda axborot
massivlarini tahlil qilishda samarali ma’lumot kesishmalarini qurishni ta’minlaydi.
Ma’muriy texnik xizmat ko‘rsatish" quyi tizimi ma’lumotlar bazasini
saqlash, ma’lumotlarni ruxsatsiz kirishdan himoya qilish, m’’lumotlar bazasiga
kirish uchun foydalanuvchilarga imtiyozlar berish, ma’lumotlar bazasini arxivlash,
ma’lumotlarni yuklash va boshqalar bilan bog‘liq muammolarni hal qilishi kerak.
Axborotni ruxsatsiz kirishdan himoya qilishning yagona tartibini ta’minlash,
International scientific conference "INFORMATION TECHNOLOGIES, NETWORKS AND
TELECOMMUNICATIONS" ITN&T-2022 Urgench, 2022y April 29-30
402
foydalanuvchilarning axborot resurs tizimiga kirishini tartibga solishning yagona
qoidalari.
Ma’lumotlar bazalarini boshqarish tizimi (DBMS)
- bu kompyuterni
ma’lumotlarni saqlash, olish, qo‘shish, o‘chirish va o‘zgartirishga imkon beruvchi
dasturiy ta’minot. DBMS ma’lumotlar bazasini boshqarishning barcha asosiy
yo‘nalishlarini boshqaradi, jumladan, foydalanuvchi identifikatsiya qilish kabi
ma’lumotlar
manipulyatsiyasini boshqarish, shuningdek ma’lumotlarni kiritish
yoki chiqarish. Ma’lumotlar
sxemasi
yoki ma’lumotlar saqlanadigan struktura deb
ataladigan ma’lumotlar DBMS ni belgilaydi.
Axborot
xavfsizligi
mahallalar
ma’muriyatini qurishning asosiy
masalalaridan biridir. Shubhasiz, axborot tizimlari maqsadli ma’lumotlar bazalari
asosida qurilgan bo‘lib, ularga kirish ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari
(DBMS) tomonidan ta’minlanadi. Bundan ma’lum bo‘ladiki, axborot xavfsizligini
ta’minlash DBMS tomonidan tanlangan ma’lumotlarni
himoya qilish
imkoniyatlariga asoslanishi kerak[3].
1-rasm
DBMS tizimining ishlashi [4]
Xavfsizlik qoidalari rasmiy vakolatlarga va ma’lumotlardan foydalanish
darajasiga qarab turli foydalanuvchilarning vakolatlarini farqlashni o‘z ichiga
olishi kerak.
Barcha talablarni amalga oshirish uchun bunday tizimni yaratish
metodologiyasini ishlab chiqish kerak. Buning uchun Microsoft Office paketi va
Microsoft SQL Server tarkibiga kiruvchi Microsoft Access vositalari tanlangan.
Shuning uchun ushbu vosita asosida qishloq hokimligida
AT axborot tizimini
yaratish metodologiyasini ishlab chiqish maqsadga muvofiqdir.
Do'stlaringiz bilan baham: 
