TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 8 - SON
14
madaniy qadriyatlarni o‗z ichiga olgan, oilaning jamoatchilik fikri, atrofdagi aholi va
talabaning mustaqil faoliyati muvaffaqiyati bilan ta‘minlangan hayotiy tajribalar
bilan uchrashadi. Shaxsning ichki dunyosiga kirgan yangi madaniy qadriyatlarni
to‗plangan tajriba baholaydi, shundan so‗ng ular bu qadriyatlarni o‗zlashtiradi yoki
rad etadi. Madaniyatni o‗zlashtirishning asosiy shartlaridan biri ta‘lim vositalarining
talabalar turmush sharoitiga tegishlilicha mos kelishidir.
Mavjud zamonaviy vaziyatni hisobga olgan holda ijtimoiy tarbiyada oliy
ta‘lim muassasasi doirasida mul‘timedia vositalari asosida salohiyatlaridan samarali
foydalanish zarur, chunki u talabalarning shaxsiy tashabbuskorligini namoyon qilish,
shaxsni ijtimoiy munosabatlarda yo‗naltirish (o‗z yo‗lini topishga yo‗l-yo‗riq,
tayanch berish) va ijtimoiy-kommunikativ o‗zaro faoliyat ko‗nikmalarini
rivojlantirish uchun keng imkoniyatlar ochib beradi. Shu bois multimedia vositalari
orqali talabalarda, ijtimoiy pedagogik faoliyatlarini ya‘nada takomillashtirish
maqsadida, ularni dars faoliyatidan tortib bo‗sh vaqtlarini to‗g‗ri tashkillash kasbiy
mahoratlarini rivojlantirishni maqsadida multimedia vositalari faoliyatiga yanada
e‘tibor berilsa maqsadga muvofiq bo‗ladi. Bo‗sh vaqt sohasiga nisbatan XX asrning
50-yillarida fransuz sotsiologi J. Dyumazede ―bo‗sh vaqt hordiqning tamadduni‖
nazariyasi kontekstida ―ijtimoiy-madaniy animatsiya‖ atamasini birinchi bo‗lib
qo‗llagan. Tashkil qilingan hordiq sohasiga murojaat qilib, Dyumazede ―ijtimoiy-
madaniy еtakchilik‖ iborasini ishlatgan va keyinchalik uning o‗rniga ―ijtimoiy-
madaniy animatsiya‖ atamasini qo‗llagan. Keyinchalik bu atama ilmiy va amaliy
so‗zlashuvda mustahkam o‗rnashib, dam olish tashkilotchisi kasbining nomini
anglatadi.
―Multimedia‖ atamasi deyarli ingliz tilida so‗zlash manbalaridan kirib
boradigan lotinizm, deyarli bir xil transkripsiyada kiradi. Bu lotin so‗zlarini ulashdan
sodir bo‗ladi ―mulyum‖ (ko‗p) va ―OAV, MEDIA‖ (Mentemorlik, vositalar, usul).
Shunday qilib, tom ma‘noda ―multimedia‖ ―ko‗plab muhitlar‖ degan ma‘noni
anglatadi. ―Multimedia‖ tushunchasi inson faoliyatining turli sohalarida qo‗llaniladi.
Kompyuter sohasi saytlar, gipermast tizimlar, kompyuter grafikasi, kompyuter
animatsiyasi va boshqalarni ishlab chiqish. ommaviy axborot vositalarida -
jurnalistika, shu jumladan, Internet jurnalistika, nutq va ijtimoiy aloqa va boshqalar;
Sanoatda tarmoq sanoatida kompyuter animatsiyasi, kompyuterda video taxrirlash,
ovoz rejasi, film va boshqalar. Demak, ushbu atama bunday professional kishining
o‗ziga xos tomonlarini aks ettirishi bilan qiziqarli ekan. Animator (animator) qiziqarli
va xilma-xil, ijtimoiy foydali faoliyat uchun sharoit yaratishga harakat qiladi,
odamlarni u bilan shug‗ullanishga chorlaydi va undaydi.
Olima V.G. Bocharovaning fikriga ko‗ra, multimedia vositalari asosida bo‗sh
vaqt sohasidagi faoliyatlarni uyushgan guruh va uning a‘zolarini ijtimoiy
munosabatlar va madaniy shakllanish darajasida rivojlantirish jarayonini ta‘minlagan
Do'stlaringiz bilan baham: |