Uo‘K: 53(072) kbk

2.165. Kommutatsiya
– 
Коммутация
–
Switching
–elektr zanjirida 
ulash yoki uzish jarayoni. 
2.166. Kommutatsiyaning birinchi qonuni
-
Первый закон 
коммутации
–
First switching law
– tarkibida induktiv g‘altak bo‘lgan har 
qanday shoxobchada tok va magnit oqimi kommutatsiya paytida undan 
bevosita oldingi qiymatlarini saqlaydi va kommutatsiyadan keyin ana shu 
qiymatlaridan boshlab o‘zgaradi yoki boshqacha aytganda induktivlikdagi 
tok va magnit oqimi o‘z qiymatini sakrab o‘zgartira olmaydi. Bu qonun 
matematik jihatdan quyidagicha yoziladi:
)
0
(
)
0
(



L
L
i
i
, 
)
0
(
)
0
(



Ф
Ф
, bu 
yerda 
)
0
(
,
)
0
(
),
0
(
),
0
(




Ф
Ф
i
i
L
L
- mos ravishda induktivlikdagi tok va 
magnit oqimining kommutatsiyadan oldingi va kommutatsiya paytidagi 
qiymatlari. 
2.167. Kommutatsiyaning ikkinchi qonuni - Второй закон 
коммутации
–
Second switching law
–kondensatorli har qanday 
shoxobchada kuchlanish va zaryad kommutatsiya paytida undan bevosita 
oldingi qiymatlarini saqlaydi va kommutatsiyadan keyin ana shu 
qiymatlaridan boshlab o‘zgaradi yoki boshqacha aytganda sig‘imdagi 
kuchlanish va zaryad kommutatsiya paytida o‘z qiymatini sakrab o‘zgartira 
olmaydi:
)
0
(
)
0
(



C
C
u
u
,
)
0
(
)
0
(



q
q
,bu yerda 
)
0
(
),
0
(
),
0
(
),
0
(




q
q
u
u
C
C
- kondensatordagi kuchlanish va zaryadning mos ravishda kommutatsiyadan 
avvalgi va kommutatsiya paytidagi qiymatlari.