Tarbiya: muammo, yechim

II. Zamonaviy fan va ta’lim-tarbiya: muammo, yechim, natija
 
HTTP://INTERSCIENCE.UZ/ 
25 
mazmunan umumlashtirish konsepsiyasi, ta’limni algoritmlashtirish, muammoli ta’lim, aqliy 
faoliyatni bosqichlab shakllantirish nazariyasi, ta’limda hamkorlik faoliyati kabi g‘oyalar 
yuzaga keladi. Bu hol avtoritar pedagogika o‘z o‘rnini hamkorlik pedagogikasiga berishini 
taqozo etadi. Endi o‘qituvchi o‘quvchining rahnomosi, eng yaqin odami, hamdardi. Shuning 
uchun ham ta’lim jarayoniga pedagogik texnologiyalar, interfaol metodlar jadal suratlar bilan 
kirib bormoqda. Ta’limda interfaol metod- bu o‘quvchi bilan o‘qituvchi o‘rtasida ta’limni 
o‘zlashtirish munosabatlarini yanada kuchaytirish, faollashtirish demakdir. 
BOSHLANG`ICH SINF O`QISH DARSLARIDA DAVLAT RAMZLARINI 
O`RGANISH AHAMIYATI 
Abdullayeva Yorqinoy Latifboyevna, 
Buxoro viloyati, Vobkent tumanidagi -maktabning boshlang`ich sinf o`qituvchisi 
 
Boshlang`ich sinf o`quvchilari mustaqillik tufayli darslik orqali Davlat 
ramzlarining ma’no-mohiyatini anglab yetadilar. O`qish darsliklarida Madhiya, Gerb, Bayroq 
haqida ilmiy-ommabop matnlarning berilishi bejiz emas. Har bir ramzdagi rang va tasvirlar, 
ularning obrazli ifodasi shu yoshdagi o`quvchilarga mos tushuntirilsa ularning ilmiy-siyosiy 
dunyoqarashi oshib boradi. Masalan, Bayroqdagi moviy rang tiriklik mazmuni aks etgan 
mangu osmon va obihayot ramzi ekani, timsollar tilida bu – yaxshilikni, donishmandlikni, 
halollikni, shon-shuhrat va sadoqatni bildirishi, shu bois Amir Temur davlati bayrog`ining
rangi ham moviy rangda bo`lganligi qayd etilgan.
O`quvchilar bayroqda nega aynan moviy rang tanlanganini shu orqali ochiq-oydin 
bilib oladilar. Uning ramziy ma’nosini uqish orqali ranglar bilan bog`liq tushunchalari 
kengayadi. Shunga o`xshash oq rang o`z ma’nosida kun charog`onligi va koinot yoritqichlari 
bilan bo`gliqligi, ramziy ma’noda esa muqaddas tinchlik, poklik, beg`uborlik, soflik, orzu va 
xayollar tozaligi, ichki go`zallikka intilishning timsoli ekanligini ravshanlashtiradi. 
Muhimi shundaki, bayroqdagi ranglar ramzi bevosita mustaqillik tufayli qayta 
tiklangan milliy an’analar, qadriyatlar, qadimgi ajdodlar qarashlarini o`zida uyg`unlashtirgan. 
Shu ma’noda, ularning tuzilishi va talqinida istiqlol ifodasi zohir. Aytaylik, undagi yulduzlar 
va yarim oy quyidagicha tasnif etilgan: “Yulduzlar barcha uchun ruhoniy, ilohiy timsol 
sanalgan. O`zbekiston Respublikasi Davlat bayrog`idagi 12 yulduz tasviri ham tarixiy 
an’analarimiz, qadimgi yilnomamizga bevosita aloqador. Bizning o`n ikki yulduzga bo`lgan 
e’tiborimiz O`zbekiston sarhadidagi qadimgi davlatlar ilmiy tafakkurida nujum ilmi taraqqiy 
etganligi bilan ham izohlanadi.
Davlat bayrog`imizdagi 12 yulduz tasvirini o`zbek xalq madaniyatining qadimiyligi, 
uning komillikka, o`z tuprog`iga sadoqatga intilishi ramzi sifatida tushunish lozim”.
Chindan ham bayroqdagi ranglar va timsollar mustaqillik tufayli shunday mohiyat 
kasb etdi. Qadimgi yilnomamiz, tarixiy an’analar tiklanishi istiqlol sharofati ekanligi 
o`quvchiga anlatilmog`i lozim. Darslikda yana shunday ma’lumot bor: “navqiron yarim oy 
tasviri bizning tarixiy an’analarimiz bilan bog`liq. Ayni paytda u qo`lga kiritilgan