Savollar: Signallarni diskretlash, kvantlash va kodlash tushunchasi

---

Yakuniy
nazorat
22-variant 
Savollar: 
1.Signallarni diskretlash, kvantlash va kodlash tushunchasi 
2.Tezkor Furye o’zgarishi 
Savollarga javoblar 
1-savol Signallarni diskretlash, kvantlash va kodlash tushunchasi 
Elektron raqamli qurilma analog axborotni talqin qilishdan oldin signal 0 va 1 
ikkilik ketma-ketligiga o‘tkazilishi kerak. Bu analog raqamli o‘zgartirgich (ARO‘) 
yordamida amalga oshiriladi. 
Analog signalni raqamli signalga aylantirish amallari: 
1.diskretlash 
2.kvantlash 
3.kodlash 
Diskretlash 
Diskretlash-uzluksiz funksiyani diskretga aylantirishdir. 
Teshayev Shuhrat 410-18 guruh

---

Analog signallarni diskretlash natijasida yuqoridagi rasmda ko‘rsatilgani kabi 
diskret signal xosil bo‘ladi.Diskret signallarni qayta analog signallarga aylantirish 
jarayoni interpolyatsiya deyiladi. 
Rasmda eng keng tarqalgan yagona namuna ko‘rsatilgan. Birinchi uzluksiz signal 
S(t) keltirilgan. So‘ngra teng vaqt oraliqlariga Δt bo‘linadi. Bu intervallar diskret 
namunalar olish davri deyiladi. 
Signal o‘lchamining sekundiga qilingan o‘lchashlar soni namuna olish tezligi yoki 
namuna olish chastotasi deyiladi. Ko‘rinib turibdiki, namuna olish qadami qancha 

---

yuqori bo‘lsa, namuna olish darajasi shuncha yuqori bo‘ladi (ya'ni, amplituda qiymatlari 
shuncha ko‘p qayd qilinadi) va shuning uchun biz olgan signalning ifodalanishi shuncha 
aniq bo‘ladi. Bu mulohazani tasdiqlangan Kotelnikov teoremasi orqali qo‘llab-
quvvatlanadi. Bu teoremaga ko‘ra chekli spektrga ega bo‘lgan analog signalni uning 
amplitudasi qiymatlarining diskret ketma-ketligi bilan aniq tasvirlash mumkin, agar bu 
qiymatlar spektrning eng yuqori chastotasidan kamida ikki marta katta chastotada amal 
qilsa.
Amalda bu quyidagilarni anglatadi: raqamlashtirilgan signal asl analog signalning 
(0-20 kGs) inson eshitadigan chastotalarining butun diapazoni haqidagi ma'lumotlarni 
o‘z ichiga olishi uchun signalni raqamlashtirishda namuna olish tezligining tanlangan 
qiymati kamida 40 kGs bo‘lishi zarur. 
Kvantlash - uzluksiz yoki diskret miqdor qiymatlarining qatorini chekli oraliqlarga 
bo‘lish. 
Kvantlash 

---

Signalning mos yozuvlar qiymatini o‘zgarmas qiymatlar to‘plamidan yeng yaqin 
qiymat bilan almashtirish-kvantlash darajasidir. Boshqacha qilib aytganda, kvantlash-bu 
ma'lumot qiymatining yaxlitlanishidir. 
Kvantlashni diskretlash bilan adashtirmaslik zarur (shu bilan birgalikda kvantlash 
qadamini diskretlash chastotasi bilan). Diskretlash paytida vaqt bo‘yicha o‘zgaruvchan 
qiymat (signal) belgilangan chastotada (diskretlash chastotasi) o‘lchanadi, shuning 
uchun diskretlash signalni vaqt komponenti bilan ajratadi (grafikda — gorizontal). 
Kvantlash signalni belgilangan qiymatlarga ham keltiradi, ya'ni signad darajasi bo‘yicha 
(grafikda — vertikal bo‘yicha) bo‘linadi. Diskretlash va kvantlash qo‘llaniladigan signal 
raqamli deb ataladi.