Davr oraliq’idagi tarixiy atamalarni o`z ichiga oladi. Tarixiy atamalarning ma`nosi yillar o`tishi bilan o`tmishning ma`lum davriga xos holda o`zgargani tez-tez kuzatib turilgan

harbiy demokratiya
— 
davlatga o`tish davrining boshqaruv shakli bo`lib, uni harbiy qabila boshliqlari boshqarganlar 
«
Avesto
» jamiyatining asosini katta patriarxal oila tashkil etgan. U «
nmana
» deb atalgan. 
SHunday bir necha urug’ jamoasi «
v i s
» deb atalgan. «
Varzana
» deb esa hududiy qo`shnichilik 
jamoasining, qabilalar jamoasi esa — «
zantu
»ni tashkil qilgan. 
YUqoridagi qabilalarning barchasi
 etnik jamoani —
tili, urf — odati, diniy e`tiqodi 
jixatdan uyushgan kishilar guruhini tashkil etgan. etnos — yunon tilida «
xalq
» degan ma`noni 
anglatadi. 
Mil. av.gi 1 ming yillikning birinchi yarmida O`rta Osiyoda Zardo`shtiylik dini keng 
tarqaldi. Zardo`shtiylik diniga ko`ra olov (quyosh), er, suv, havo muqaddas sanalgan 
Zardo`shtiylik dinini aoschisi Zardo`sht (turli tillarda Zaratushtra, Zorast, Zardo`sht) ismidan 
olingan. Uning tug’ilgan yili noma`lum. Mil. av.gi I ming yillikning birinchi choragida 
yashagan. U biz o`z ta`limotini Xorazm yoki Baqtriyada targ’ib qilgan. U 77 yoshida 
dushmanlari qo`lida xalok bo`lgan Keyinroq Yevropada bu din targ’ibotchisini Zoroastr 
(yunoncha 
«astron»—yulduz
) deb atay boshlaganlar, chunki YUnonistonda uni alloma — 
munajjim tarzida ardoqlaganlar. SHu nomdan kelib chiqib, uning ta`limotini zoroastrizm deb 
yuritganlar. 
Munajjim
— osmon yoritkichlarining vaziyatlarini kuzatuvchi shaxs. Bu so`z arab tilidan 
olingan. Zardo`sht 40 yoshida yangi diniy ta`limot payg’ambari bo`ladi. «
Payg’ambar
» so`zi 
«
savobli ishlar xabarchisi
» degan ma`noni anglatadi. 
Zardo`shtiyning g’oyalari mil. av.gi IV asrda to`planib 21 kitob qilinadi. Ular 
«
Avesto
»ning asosini tashkil etgan. Matnlarda yozilgan tafsiflar «