Таҳририят: Бош муҳаррир – Т. Аҳмедов Масъул муҳаррир – А. Юлдашев

Асосий қисм. 
Хорижий ва маҳаллий муал
-
лифларнинг назарий ва амалий тадқиқотлари асо
-
сида минтақаларда саноатни кластерлашни баҳо
-
лашнинг айрим усулларини таҳлил қиламиз. В.В. 
Ильиннинг саноатда кластерни шакллантириш 
усулларини баҳолашга ёндашуви жуда қизиқ [2]. 
Бундай ёндашув муаллифи самарадорлик оми
-
ли асосида кластер ривожланишининг тузилмавий 
таснифини белгилайди. Бу усулнинг мақсади тех
-
нологик занжирларни оптималлаштириш, марке
-
тинг, таъминот ва молиявий алоқаларни шакллан
-
тириш ва ривожлантиришдан иборат бўлиб, “ха
-
ражат-чиқариш” ишлаб чиқариш функциясининг 
маълум таъсирини акс эттиради. Усул иқтисодий 
самарани акс эттирувчи мезонлар тўпламини ҳи
-
соблашга асосланади: Биринчи кўрсаткич – ишлаб 
чиқариш ҳажми ошиши:
∆Ук = Ук-Уб, (1)
бу ерда: 
∆Ук 
– минтақадаги саноатнинг асосий 
тузилмаси билан солиштирганда кластер аъзолари 
томонидан ишлаб чиқариш ҳажми ошиши;

---

59
№ 2 (18)
Апрель-июнь, 2022 йил
Ук
– кластер доирасидаги корхоналар томони
-
дан солиштирма нархларда ифодаланган маҳсулот
-
ларнинг умумий ишлаб чиқарилиши;
Уб
– кластердан ташқарида фаолият юритувчи 
корхоналар томонидан (тармоқнинг асосий тарки
-
бида) маҳсулотнинг солиштирма нархларда ифода
-
ланган умумий маҳсулоти. 
Иккинчи кўрсаткич 
– бирлик харажатларини 
камайтириш:
УЗк-УЗб<0, (2)
бу ерда: 
УЗк
– кластер доирасида ишлаб чиқа
-
риш ва сотиш (корхоналар қиймати бўйича) бир 
сўм ҳисобида харажатлар, коп.;
УЗб
– саноатнинг асосий тузилмасида ишлаб 
чиқариш ва сотишнинг бир сўми учун харажатлар 
(корхоналар қиймати бўйича), коп.