Biologiya 17 14-04-2022. indd

XULOSA CHIQARAMIZ:
Demak, tirik organizmlarning xilma-xilligini tur individlari ichida ro‘y beradigan 
divergensiya jarayoni bilan izohlanadi. Yangi turlarning hosil bo’lishi fi letik, 
duragaylash, devergensiya usullarida amalga oshadi. Yangi turlarning paydo bo‘lishi 
ikki xil: allopatrik va simpatrik yo‘nalishlarda yuzaga chiqadi.
Genetika, ekologiya, 
molekular biologiya singari biologiyaning yangi shoxobchalari shakllanisi va klassik 
darvinizm bilan qo‘shilishi natijasida 
evolutsiyaning sintetik nazariyasi
yaratilgan.
Yangi bilimlarni qo‘llang
Bilish va tushunish
1.
Turlarning paydo bo‘lishini tushuntirishdagi qiyinchiliklar nimalardan iborat?
2. Tur paydo bo‘lishida mutatsiyalarning ahamiyatini izohlang.
3.
Tur hosil bo’lishning qanday usullarini bilasiz? Misollar keltiring. 
4. 
Evolutsiyaning boshlang‘ich materialiga qaysi jarayonlar kiradi?
Qo‘llash
1.
Simpatrik yo‘nalishda tur paydo bo‘lishining o’ziga xos jihatlarini gapirib bering?
Tahlil
1. 
Geografi k yo’nalishda tur hosil bo’lishdan qaysi jihatlari bilan simpatrik yo’nalishda 
tur hosil bo’lishi farq qiladi?
Sintez (yaratish)
1. Nima uchun aynan genetika, ekologiya, molekular biologiya singari biologiyaning 
yangi shoxobchalari shakllanisi bilan evolutsiyaning sintetik nazariyasi yaratildi. 
Buning boisi nimada deb o’ylaysiz?
Baholash
1.
Aytingchi polipoid turlar diploid to‘plamga ega turlarga nisbatan muhitning 
noqulay sharoitlariga ko‘proq moslashuvchan bo‘lishiga sabab nimada?

---

187
Biologiya 10
ATAMALAR LUG’ATI
Abiotik omillar
– organizmlar hayot faoliyatiga ta’sir etuvchi o‘lik tabiatning tarkibiy 
qismlari ( harorat,namlik,yorug’lik)