Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti "avtomatlashtirish va boshqaruv"

(Bu erda va 
bundan kyoyin kuchlanish deganda himoya vositalari uchun mo‘ljallangan 
kuchlanish sinfi tushuniladi.)
eng yuqori qiymatida ishlatishga mo‘ljallangan 
bo‘lishi zarur (GOST 1516.1-76 va 20690-75). 
Elektr qurilmalarga xizmat ko`rsatishda xizmat ko`rsatuvchi xodimlarni 
xavfsizligini taminlash maqsadida turli xil elektr himoya vositalari qo`llanadi. Ushbu 
himoya vositalari elektr tokidan jarohatlanishdan, elektr yoyi ta'siridan, elektr 
maydon ta'siridan, kuyishdan, balandlikdan yiqilishdan himoya qiladi. 
Elektr himoya vositalari shartli ravishda 3 turga bo`linadi: izolyatsiyalovchi, 
to`suvchi va saqlovchi. 
Izolyatsiyalovchi himoya vositalari insonni tok o`tkazuvchi qismlardan, yerga 
ulangan qismlardan va yerdan izolyatsiyalaydi. Bu himoya vositalar 1000 V gacha va 
1000 V dan yuqori kuchlanishda asosiy va qo`shimcha turlarga bo`linadi. 
Asosiy himoya vositalari: 
1000 V gacha kuchlanishda: 
dielektrik qo`lqop, izolyatsiyalovchi shtanga, 
izolyatsiyalovchi va elektr o`lchash kleshlari, slesarlik ta'mirlash instrumentlari va 
kuchlanish kursatgichlar; 
1000 V dan yuqori kuchlanishda
: izolyatsiyalovchi shtanga, izolyatsiyalovchi 
va elektr o`lchash kleshlari, kuchlanish kursatgichlar, shuningdek 1000 V dan yuqori 
kuchlavnishda ishlatiladigan ta'mirlash asboblari; 
Qo`shimcha izolyatsiyalovchi himoya vositalari: 
1000 gacha kuchlanishda
: dielektrik kovush va dielektrik gilamcha, shuningdek 
izolyachiyalovchi podstavkalar; 
1000 V dan yuqori kuchlanishda: 
dielektrik qo`lqoplar, boti vva dielektrik rezina 
gilamcha, shuningdek izolyatsiyalovchi podstavkalar; 

---

57 
1.
To`suvchi himoya vositalari 
tok o`tkazuvchi qismlarga tasodifan 
yaqinlashishdan va tegib ketishdan saqlaydi, shuningdek kommutatsion apparatlarni 
adashib qo`shib yuborishdan ogohlantiradi.
To`suvchi himoya vositalariga : ko`chma to`siq va sim to`rlar, vaqtinchalik 
ko`chma yerga ulagichlar va ogohlantiruvchi plakatlar kiradi.