|
Kuchlanash ostida bo‘lgan tok o‘tkazuvchi kismgacha yakinlashish mumkin
bo‘lgan masofa, m.
2.1.-jadval
Kuchlanish,
kV
Odamlar
va
ular
ko‘llaydigan
asbob
xamda
moslamalardan
vaqtincha
to‘sik, tok
o‘tkazuvchi
kismlargacha
bo‘lgan
masofa.
Yuk
yuk changallovchi
moslamalar,
stroplar,
ishchi yoki transport
xolatida bo‘lgan yuk
ko‘tarish mashina va
mexanvzmlar bilan tok
o‘tkazuvchi
kismlar
orasidagi masofa.
1 gacha bo‘lgan xavo
elektr uzatish tarmog‘i
uchun
0,6
1,0
Boshka
elektr
uskunalari uchun
cheklanmaydi,
(tegish
mumkin emas)
1,0
6-35
0,6
1,0
110
1,0
1,5
150
1,5
2,0
220
2,0
2,5
330
2,5
3,5
400-500
3,5
4,5
750
5,0
6,0
800
3,5
4,5
1100
8,0
10,0
— O‘zgarmas tok
Eslatma: Ushbu jadvalda xamda bundan ksyingi Koida tekstlarida 3
kV kuchlanishli elektr uskunalari 6 kV kuchlanishli elektr uskunalariga
tenglashtiriladi, kuchlanishi 20 kV esa 35 kV ga 60 kV esa 110 kV ga
tenglashtiriladi
.
19
Ushbu elektr uskunalarida xizmat kilmaydigan xodimi elektr uskunaga
navbatchi yoki tezkor-ta’mirlash xodimi yoxud, yakka o‘zi ko‘rib chikish xukukiga
ega bo‘lgan xodim xamroxligida ijozat berib kirgizish mumkin.
Nazoratchi xodim elektr uskunada ishlashga ruxsat etilgan ishchi xavfsizligini
to‘la ta’minlashi, xamda tok o‘tkazuvchi kismiga mutlako yakinlashmaslik xakida
ogoxlantirishi kerak.
Kuchlanishi 1000 V-dan yukori bo‘lgan elektr uskunalarni ko‘rib chikish
paytida tok o‘tkazuvchi kismlari 3.1.-jadvalda ko‘rsatilgandan kam masofaga
yakinlashishga qarshi ko‘yiladigan to‘siklar bilan jixozlanmagan xona va xujralarga
kirish man etiladi.
Kuchlanishi 1000 V-gacha bo‘lgan elektr uskunni ko‘rib chikishda shchit,
elektr uskuna, o‘lchov asbobi joylashgan shkaf, boshkaruv pulti va boshka uskunalar
eshigini ochishga ruxsat etiladi.
Elektr uskunani ko‘rib chikish jarayonida biror-bir ishni bajarish man kilinadi.
6-35 kV kuchlanishli elektr uskunada erga tutashish sodir bo‘lsa, xodimlarni
yopik taksimlovchi elektr uskunada
4-metr
dan ochik taksimlovchi elektr uskuna va
uzatish tarmog‘ida
8-metr
dan kam masofaga yakinlashishga fakat tarmokni tezda
o‘chirish, iste’molchini boshka tarmokdan ulash, xamda kuchlanish ta’siriga tushib
kolgan shaxsni kutkarish uchun ruxsat etiladi. Bunday xollarda, elektr uskunada
ishlatiladigan ximoya vositalaridan foydalanish kerak.
Kuchlanishi 1000 V dan yukori ko‘l privodan ajratgich (raz’edinitel), uzgich
(otdelitel) va o‘chirgich (vыklyuchatel) uskunalarini o‘chirish va yokishda
dielektrikdan ko‘lkopdan foydalanish kerak.
Saklagich ko‘yish va olishda ushbu tarmokdan kuchlanishni olish shart.
Kuchlanishni olib tashlovchi kommutatsion apparatlar o‘rnatilmagan elektr
ko‘shilmada, saklagichni kuchlanish ostida olish va ko‘yish, shu tarmokka ulangan
iste’molchi o‘chirilgan takdirda ruxsat etiladi.
Ikkilamchi zanjir va yoritish tarmoklarida, kuchlanish transformatorida
saklagichni kuvvatni olmasdan va kuchlanish ostida almashtirishga ruxsat etiladi.
Kuchlanish ostida saklagichni almashtirish kerak bo‘lib kolsa, kuyidagi
ximoya vositasidan foydalanish zarur:
1000 V kuchlanishdan yukori bo‘lgan elektr uskunada dielektrik ko‘lkop
va
ximoya ko‘zoynagini ko‘llagan xolda ombir (shtanga)-dan;
20
1000 V kuchlanishgacha bo‘lgan elektr uskunada izolyasiyalangan ombir yoki
dielektrik ko‘lkop va ximoya ko‘zoynagidan foydalaniladi;
Kommutatsion apparatlar bilan jixozlanmagan 1000 V kuchlanishgacha
bo‘lgan shchit va yig‘ilmalarda o‘rnatilgan saklagichlar (predoxranitellar) ustma-ust,
fazalar vertikal joylashgan bo‘lsa, saklagichni olish va ko‘yish iste’molchidan
kuvvatni olmasdan turib, kuchlanish ostida almashtirishga ruxsat etiladi. Bunday
paytda ko‘zni ximoya kilish
vositasi o‘rniga yuz (bet)-ni ximoya kilish vositasidan
foydalanish tavsiya kilinadi.
Ish olib borilayotgan elektr uskuna xujrasidan tashkari, xonada kolgan barcha
xona, xujra, shchit va yig‘ilmalarning eshiklari kulflangan bo‘lishi kerak.
1000 V kuchlanishdan yukori bo‘lgan elektr uskuna (yopik komplekt, ochik
taksimlovchi elektr uskunaning xona va xujralari), xamda 1000 V kuchlanishdan
yukori bo‘lgan elektr uskuna tashkarisida joylashgan 1000 V kuchlanishgacha
bo‘lgan shchit va elektr uskuna shchit va yig‘ilmalarning kalitlari navbatchi xisobida
bo‘lishi shart. Navbatchi bo‘lmagan elektr uskunalarida kalitlar ma’muriy-texnik
xizmatchi xisobida bo‘lishi mumkin.
Xar bir kalit nomerlangan bo‘lishi darkor. Kalitlarning bir komplekti zaxirada
saklanishi shart. Kalitlar tilxat bilan kuyidagi xodimlarga berilishi kerak:
- yakka o‘zi ko‘rib chikish xukukiga ega bo‘lgan xodimlarga—barcha
xonalarning kalitlari;
- tezkor-ta’mirlovchi xodimlar ichidan ajratilgan ishlashga ijozat beruvchi
shaxsga, ish raxbari va ishboshiga, nazorat kiluvchiga—fakat ish olib borilishi uchun
ajratilgan xona kaliti beriladi.
Xar kuni ish tugagandan so‘ng va elektr uskuna ko‘rib chikilgandan keyin
kalitlar albatta kaytarib topshirilishi kerak Navbatchi bo‘lmagan elektr uskunada ish
olib borilganda ushbu elektr uskuna joylashgan xona kaliti, ko‘rib chikilgandan yoki
ish batamom tugallangandan so‘ng, uzog‘i bilan keyingi ish kunidan kechiktirmasdan
topshirilishi kerak.
Elektr uskuna joylashgan xona kalitini uzok muddatga berish elektr tarmog‘i
korxonasining taksimlovchi elektr uskunalarida tezkor o‘chirish-yokish xukukiga ega
bo‘lgan iste’molchi xodimiga xamda yakka o‘zi ko‘rib chikish xukukiga ega bo‘lgan
navbatchiga, tezkor — ta’mirlash va ma’muriy-texnik xodimlarga berish zaruratini
korxona bosh muxandisi belgilaydi.
Kalitni olish va kaytarish jarayoni istalgan shakldagi ish jurnali yoki tezkor-
dispetcherlik jurnallarida kayd kilinishi kerak.
21
Elektr tokiga tushib, jaroxatlanganni kunkarish uchun elektr uskunadan
kuchlanishni olish ruxsatsiz bajarilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
