Namangan muhandislik-texnologiya instituti "sichtei" kafedrasi "hozirgi zamon raqobat nazariyasi"

Marketing faoliyatining iqtisodiy samaradorligi 
- 1) marketing faoliyatining oralik va yakuniy 
maqsadlarini amalga oshirishga javob beruvchi nisbatan kup turli (marketing jarayonining barcha boskichlari bo'yicha) natija; 2) 
marketing faoliyatini amalga oshirish samarasining (natijasi) bu jarayonda sarflanuvchi barcha xarajatlarga nisbati; 3) marketing 
faoliyati bilan bogliq xarajatlar kaytimi, natural yoki qiymat (narx) shaklida aks ettirilgan natija va samaraning marketing 
faoliyatini tashqil etish va amalga oshirish uchun zarur bo'lgan barcha (moddiy-texnik mexnat va xokazo) resurslarga nisbati 
yordamida baxolanadi. 
Marketing xarajatlari 
- tovar va xizmatlarni shakllantirish va takror ishlab chiqarish bo'yicha marketing chora-
tadbirlari va marketing faoliyatini amalga oshirish uchun zarur bo'lgan sarf va chikimlar yigindisi. Marketing xarajatlarining 
asosiy tarkibiy kismlari: boshqaruv xarajatlari, marketing bulimi xodimlari maoshi, amortizatsion ajratmalar, marketing 
bulimining normal faoliyat ko'rsatishi uchun zarur bo'lgan material va resurslar, tovar siyosati, narx siyosati, kommunikativ 
siyosat, savdo va distributiv siyosat uchun sarflanuvchi xarajatlar. 
Marketing chora-tadbirlarining iqtisodiy samaradorligi 
- 1) marketing chora-tadbirlarini amalga 
oshirish samarasining (natijasi) buning uchun sarflangan barcha xarajatlar miqdoriga nisbati; 
2)
marketing majmuasining (marketing-miks) samaradorlik ko'rsatkichi. Natural va qiymat shaklida o'lchanadi. 
Marketingda tarmok yondashuvi 
- marketing tizimi sub’ektlarining nafakat ikkitomonlama (xaridor va 
sotuvchi) emas, balki ko'p tomonlama o'zaro aloqalari jarayonini aks ettirish kontseptsiyasi. Tarmok yondashuvi na sotuvchilar 
va na xaridorlar uzlariga xamkorni tanlash va ularni almashtirishda erkin emas, chunki resurslar o'zgarganda ularning bir-biriga 
karamligi yuzaga keladi, ya’ni aloqalar almashuvi buziladi degan fikrni olga suradi. Marketing tarmog'i a’zolari o'rtasida 
resurslar ayirboshlash “qaramlik” va “xokimlik” manbai xisoblanadi. Marketing tarmogi uchta o'zaro bogliq tarkibiy kismdan 
iborat: ishtirokchilar (firmalar), resurslar va faoliyat turlari. Tarmok yondashuvi resurslarning turli xilligi va ularni ierarxik nazorat 
qilishni talab qiladi.