O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari

1965  yili  XFAning  maxsus  simpoziumida  qabul  qilingan  yosh  davrlari 

sxemasi

 

 

 

yosh davrlari 

 

erkaklarda 

 

ayollarda 

 

chaqaloqlik 

 

1-10 kun 

 

1-10 kun 

 

emiziklik davri 

 

10 kundan 1 yoshgacha 

 

10 kundan 1 yoshgacha 

 

ilk bolalik 

 

1-2 yosh 

 

1-2 yosh 

 

bolalikning 1-davri 

 

3-7 yosh 

 

3-7 yosh 

 

bolalikning 2-davri 

 

8-12 yosh 

 

8-11 yosh 

 

o’smirlik davri 

 

13-16 yosh 

 

12-15 yosh 

 

o’spirinlik davri 

 

17-21 yosh 

 

16-20 yosh 

 

o’rta yetuklik davri: 

  

  

 

birinchi bosqich 

 

22-35 yosh 

 

21-35 yosh 

 

ikkinchi bosqich 

 

36-60 yosh 

 

36-55 yosh 

---

 

2. Tarbiya jarayoni va tarbiya metodlari? 

 

         Faylasuflar shaxsni tabiatning bir bo’lagi deb baholaydilar. Bu insondagi 

layoqat kurtaklari bo’lib, uning rivojlanishi uchun 

tarbiya 

kerak, degan g’oyani 

ifodalaydi.  Jamiyat taraqqiyoti shaxs rivojlanishi uchun keng 

imkoniyatlar yaratadi. Demak, shaxs bilan jamiyat o’rtasida ham uzviy aloqa 

mavjud. Odam shaxsining jamiyatdagi rivojlanishi tabiat, muhit, inson o’rtasidagi 

murakkab aloqa ta’siri ostida ro’y beradi, inson ularga faol ta’sir etadi va shu yo’l 

bilan hayoti va o’z tabiatini o’zgartiradi. 

     Shaxsga ijtimoiy muhitning ta’siri ham muhim. Bu tarbiya tizimi orqali 

amalga oshiriladi. 

   Birinchidan, tarbiya ta’sirida muhit bera olmagan bilim, ma’lumot egallanadi, 

mehnat va texnik faoliyat bilan bog’liq ko’nikma va malakalar hosil bo’ladi. 

   Ikkinchidan, tarbiya tufayli tug’ma kamchiliklar ham o’zgartirilib, shaxs 

kamolga yetadi. 

   Uchinchidan, tarbiya yordamida muhitning salbiy ta’sirini ham yo’qotish 

mumkin. 

 

 

      Tarbiya - bu insonni ijtimoiy tajribalar bilan, uning barcha shakllarida - bilim, 

his - hayajon, estetika, odob - axloq qoidalari bilan tanishtirish va individning ichki 

o’ziga hos jihatlarini, imkoniyatlari va layoqatlarini rivojlantirish bo’yicha faoliyat 

hisoblanadi.  Har bir ishning o’ziga xos, ma’lum qonun-qoidalari bo’lganidek, bola 

tarbiyasining ham o’ziga xos bir qator muhim qonun-qoidalari borki, ularga amal 

qilish 

tarbiya 

ishining 

samarali 

bo’lishini 

ta’minlaydi, 

chunonchi: 

 

- tarbiyaning 

bir maqsadga qaratilganligi

; 

 

keksalik davri 

 

61-75 yosh 

 

56-75 yosh 

 

qarilik davri 

 

76-90 yosh 

 

76-90 yosh 

 

uzoq umr ko’ruvchilar 

 

90 yoshdan ortiq 

 

90 yoshdan ortiq 

 

 

  

---

-  tarbiyaning  hayot, 

mehnat  bilan

,  O’zbekistonimizning  mustaqilligi,  gullab-

yashnashi yo’lida qilinayotgan fidoyi ishlar bilan bog’lanish; 

- shaxsni jamoada, jamoa orqali tarbiyalash; 

- tarbiyada bola shaxsini hurmat qilish va unga talabchanlik; 

- tarbiyaviy ishlarning izchilligi, muntazamligi hamda birligi; 

- tarbiyada o’quvchilarning yoshi o’ziga xos xususiyatlarini hisobga olish.