Geog 1 (38-янги). p65

Aholining joylashishi. Aholi materikda juda notekis o‘rnash-
gan. Aholining ko‘pchligi okeanlar sohillarida, ya’ni kelgindi-
lar ko‘chib kelgan yerlarda yashaydi. And to‘g‘larining marka-
ziy yassitog‘liklarida ham aholining zichligi katta. Materikning
keng ichki tekisliklarida aholi siyrak o‘rnashgan. Ekvatorial o‘r-
monlarning ayrim joylarida aholi deyarli yashamaydi.
Tabiatiga insonning ta’siri.  Milliy bog‘ va qo‘riqxonalari. Ja-
nubiy Amerika tabiatiga insonning ta’siri materikka yevropa-
liklar kirib kelgandan so‘ng kuchaydi. O‘rmonlar ayovsiz kesil-
di, ekinzor va yirik plantatsiyalar barpo etildi. Natijada, dun-
yodagi eng yirik o‘rmonzorlardan biri — Amazoniya o‘rmonlari
7 — A. Soatov,  A. Abdulqosimov, M. Mirakmalov

---

98
maydoni qisqarib bormoqda. XX asrning boshlaridan tabiatni
muhofaza qilish masalalariga e’tibor berila boshlandi. Hozirgi
kunda ko‘p mamlakatlarda milliy bog‘lar va qo‘riqxonalar bar-
po etilgan. Muhofaza etiladigan hududlar materikning 1 % ini
tashkil etadi. Eng yirik milliy bog‘ va qo‘riqxonalar — Jau,
Chako, Manu, Parakas, Podokarpus va boshqalardir (18-rasm).
Braziliyadagi Jau milliy bog‘i UNESCO ro‘yxatiga kiritilgan va
xalqaro maqom berilgan.