O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti “ davlatiy moliya

etishning fundamental asoslari
Soliq siyosati moliyaviy (Byudjet-soliq) siyosat(i)ning eng muhim tarkibiy qismi. 
Soliqlar, soliq tizimi va soliq siyosatidagi vaziyat. Soliqlar, soliqqa tortish, soliq tizimi va soliq 
siyosatining o‘zaro bog‘liqligi. Soliqqa tortish nazariyasining eng dolzarb muammosi va soliq 
siyosati. Soliq tizimi, soliqqa tortish va soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlarining printsiplari, 
ularning soliq siyosati hayotiychanligiga ta‘siri.
Soliq siyosati va soliq tizimining asosiy printsiplari. To‘g‘ri (bevosita) va egri (bilvosita) 
soliqlarning turli xillaridan oqilona foydalanish. Soliqqa tortishni universallashtirish. Bir marta 
soliqqa tortish. Ilmiy yondoshuv. Stavkalarni tabaqalashtirish. Soliq stavka-larining barqarorligi. 
Soliq imtiyozlari tizimidan keng foydalanish. Davlat boshqaruv darajasiga qarab soliqlarni 
taqsimlash. 
Soliqqa tortishning umumiy printsiplari va soliq siyosati. Manbalaridan qat‘iy nazar 
barcha daromadlardan soliq to‘lashning majburiyligi. Barcha hududiy-ma‘muriy pag‘onalar 
uchun yagona bo‘lgan umumdavlat soliq siyosatini mahalliy hokimiyat idoralarining 
umumdavlat soliq siyosati doirasida soliqlarga oid qonun chiqarish faoliyatidagi mustaqilligi 
bilan uyg‘un holda amalga oshirish. O‘z faoliyati bilan eng muhim ijtimoiy, iqtisodiy va 
ekologik muammolarni hal etishga ko‘maklashayotgan samarali ishlovchi korxonalarga imtiyoz 
berish, shuningdek xo‘jalik yuritishning ilg‘or shakllarini rag‘batlantirish tizimi orqali soliq 
me‘zonlarining rag‘batlantiruvchi ahamiyatini ta‘minlash. Dekla-ratsiyalar hamda tanlab 
o‘tkaziladigan tekshirish va taftishlarni uyushtirish asosida barcha sub‘ektlarning soliq to‘lovlari 
yuzasidan olgan majburiyatlari ustidan moliyaviy nazorat qilish, qonunlarni buzuvchilarga 
nisbatan iqtisodiy choralar ko‘rish. 
Soliq siyosati va soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlarining printsiplari. Soliq solishning 
majburiyligi, aniqligi, adolatliligi, soliq tizimining yagonaligi, soliq to‘g‘risidagi qonun 
hujjatlarining oshkoraligi va soliq to‘lovchining haqligi prezumptsiyasi. 
Moliyaviy-iqtisodiy inqiroz va soliq siyosati. Soliqlar va davlat. Soliqli undirish 
tendentsiyasi. Oqilona soliq ostonasi. Inqiroz davri va soliqlar. Iqtisodiyotni tartibga solish 
instrumenti sifatida soliqlar va soliq siyosati. Soliq siyosati va xorijiy investitsiyalarni jalb qilish
masalalari. Soliqlarning undiriluvchanligini oshirish va soliq siyosati.

---

226