Марказий осиё давлатлари

Aholisi. 
Tojikiston ko’pmillatli mamlakat, aholining 59% tojiklar, 23% o’zbeklar, 4,5% 
ruslar, shuningdek, qirg’izlar, tatarlar, qozoqlar, ukrainlar, turkmanlar va boshqa millat 
vakillaridan iborat. XX asr oxiridan murakkab siyosiy vaziyat rusiyzabon aholining Rossiyaga 
ko’chib ketishiga ta’sir ko’rsatdi. Tabiiy o’sish sur’atlari yuqori. Tug’ilish koeffitsienti 27/1000 
va o’lim koeffitsienti 5/1000, tabiiy o’sish koeffitsienti 2,2/1000. SHahar aholisi mamlakat 
aholisining 26% ni tashkil qiladi. Yirik shaharlari – Dushanbe, Xo’jand, Qo’rg’ontepa, 
Ustirushona, Ko’lob, Xorug’. Aholining o’rtacha zichligi har bir km
2 
ga 51 kishi. Ammo, 
aholining asosiy qismi (80%) tog’lar oralig’ idagi vodiylarda (Vaxsh, Hisor, Farg’ona, 
Zarafshon) yashaydi. Tog’li hududlar ayniqsa, Tog’li Badaxshon muxtor viloyatida (Pomir) 
aholi juda siyrak joylashgan.
Xo’jaligi.
Tojikiston iqtisodiyotida qishloq xo’jaligi yetakchi soha. Sanoatda tog’-kon, 
yengil va oziq-ovqat sanoati muhim o’rin tutadi. SHuningdek, mashinasozlik korxonalari va 
yirik gidroelektrostantsiyalar barpo qilingan. Mamlakat yalpi ichki mahsulotida qishloq xo’jaligi 
25%, sanoat 35% va xizmat ko’rsatish sohalari 40% ni tashkil qiladi. 2008 yildan boshlangan 
jahon moliyaviy inqirozi mamlakat iqtisodiyotiga kuchli sur’atda ta’sir etmoqda.
Qishloq xo’jaligi. 
Mamlakatda qishloq xo’jaligiga yaroqli yerlar 3,2 mln. ga. Qishloq 
xo’jaligi ishlab chiqarishida asosiy tarmoq – dehqonchilik bo’lib, jami qishloq xo’jaligi 
mahsuloti qiymatining 65% ni beradi. Dehqonchilikda paxtachilik (MDH mamlakatlari o’rtasida 
O’zbekistondan so’ng 2-o’rinda), bog’dorchilik, uzumchilik, sabzavot-kartoshka, polizchilik, 
donli ekinlar (g’alla va sholi), yem-xashak ekinlari, tamakichilik, gulchilik rivojlangan. 

---

CHorvachilikda qoramolchilik (vodiylarda), qo’ychilik (qorako’l va go’sht-yog’ yo’nalishi), 
parrandachilik, asalarichilik, Pomirda qo’toschilik tarqalgan. Vodiylarda aholi pillachilik bilan 
ham shug’ullanadi.