O 'z b e k is t o n r e s p u r L ik a s L o L iy va o 'r t a m a X s u s t a 'l I m V a z ir L ig I



Download 7,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/193
Sana17.09.2022
Hajmi7,14 Mb.
#849161
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   193
Bog'liq
pedagogika

Savol va top sh iriq lar:
1. P rin sip d e g a n d a nim ani tushunasiz?
2. T a ’lim n in g ilm iylik, izchillik, m u ntazam lilik, p rin sip larin i tushuntirib 
b ering.
3. A y rim p rin sip la r (tanlab) tad q iq qilin g an ishlar bilan tan ish in g v a ularni 
q isq a b a y o n eting.
4. “ B o sh la n g ‘ich ta ’lim ” ju rn a lid a tav siy a etilg an ayrim darslarn i o ‘rganing, 
u lard ag i 
0
‘q itu v ch i fo y d alan g an ta ’lim ning p rin sip larin i ajrating.
5. IX -X II a s r o lim larin in g d id ak tik tam o y illar h aq id a bildirgan fik rlarin i taxlil 
q ilib , aso siy ta m o y illa m i belgilang.
56


V B O B . O 'Z B E K IS T O N M A K T A B L A R I DA GI T A ’L IM N IN G
,
M A Z M U N I
T a ’lim aso sid a ja m iy a t rivojlanishining o b 'y e k tiv ehtiyojlari turadi. T a ’lim
in so n n in g m eh n at o lam ig a sam araliroq kirishini, ja m iy a t h ay o tig a q o ‘shiiishini 
t a ’m in lay d i. M ustaqillikka erishib, erkin bozor m im osabatlari aso sid a d em o k ratik
huqu q iy
dav lat 
sifatida 
shakllanish y o 'lig a o 'tg a n O 'z b e k isto n d a hozirgi 
bo sq ich d a X alq ta ’lim i tizim iga, pedagogika faniga, yosh av lo d d a m u staqillik va 
faollikni, ishbilarm onlik v a tadbirkorlikni shakllantirishga jid d iy e ’tibor berilm oqda.
X X asr pedagoglari va 
psixologlarining d iqqat m arkazida o 'q u v c h ila rn in g
aqliy qob iliy atlarin i shakllantirish. ularni o 'q itish , tarbiyalash va kam ol toptirish 
jaray o n larin i u y g ‘unlashtirish, faoliyat va ongning o 'z a ro b o g 'liq lig i nazariyasini 
ishlab chiqish, m ustaqil o ‘quv bilish ishlari, o ‘qishni faollashtirish. ta 'lim ja ra y o n ­
larini o p tim allash tirish , faol ta 'lim n in g shakl va m etodlaridan foydalanish kabi 
m u am m o lar asosiy o 'rin oladi. U larni ishlab chiqish m am lakat p ed ag o g ik a va 
p six o lo g iy a fanlarida ja h o n d a haqli ravishda e ’tiro f etilgan turli y o 'n a lis h va 
m ak tab lar v u ju d g a kelishini oldindan bilish im konini yaratdi.
T a ’lim ja ra y o n b o 'lib , u natija va tizim dir. T a 'lim jaray o n sifatida bilim lar
k o ‘n ik m a v a m alakalarning m a'lu m y ig 'in d isin i, faoliyat va m unosabatlarning 
teg ish li tajrib asin i o 'z la s h tirish g a qaratilgan m axsus ishlarning tashkil q ilinishidir. 
T a ’lim n atija sifatid a bilim larni, faoliyat v a m unosabatlar tajribasini o 'z la s h tirish d a
erish ilg an d arajadir. T a ’lim tizim sifatida dav lat m uassasalari va b o sh q arish
o rg an larin in g m ajm uasi b o 'lib , ular doirasida insonni tarbiyalash jaray o n i am alga 
o sh irilad i. Shu tariqa, ta ’lim doim o bir y o 'la tarb iy alash jaray o n in i ham , o 'q itis h
ja ra y o n in i ham ifodalaydi. Y osh avlod haq id a g ap borar ekan, shaxsning kam ol 
topishi, o 'z m avqeyini anglash va o 'z in i k o 'rsa tis h m asalalari birinchi o 'rin d a
turadi. Bu m asalalar butun ja m iy a t va m axsus y aratilg an ijtim oiy in stitu tlar va 
in sonning o ’zi tom onidan tasodifiy ravishda ham , m aqsadga m uvofiq y o 's in d a ham
hal qilin ish i m um kin. T a ’lim tizim id a shaxsning ijtim oiylashuvi, kasbni egallashi va 
m oslashuvi jaray o n larin i m aqsadga m uvofiq tarzda bo sh q arish g a ham d a ’vat
57


etilgan. Bugungi kunda har bir xalqning faqat o 'z m illiy m adaniyati asosida o 'q ish i 
va tarbiyalanishi yetarli em asligi, u ja h o n m adaniyati boyliklarini ham anglashi 
zarurligi to'g"risidagi fikrlar tasdiqlanm oqda. B ilim don kishilarni tarbiyalashdek 
a n ’anaviy vazifa o ‘m ig a a tro tlic h a fikr y uritadigan ijo d k o r kishilarni kam olga 
y etk azish vazifasi o lg 'a surilm oqda. Ilgari m a ’lum otlilik darajasi o ‘rganilgan 
qoidalar, taxlil qilingan asarlar. vodlangan s h e ’rlarning soni va bir xil m asalalarni 
yechish k o ‘nikm asi bilan belgilangan b o 'ls a , hozirgi k unda bu d araja m iqyosi 
kengaydi. Eng muhim m asalalarn i q o ‘va bilish h ar q anday ishga ijodiy yondashish 
kabi x islatlar m a'lu m o tlilik darajasini k o ‘rsatadi. A vvalgi v aq tlard a o 'q u v ch ilarn i 
axborotlardan xabardor q ilin g an boMsa, endi u lard a hayotni o 'z g a rtirish , uni yaxshi 
to m o n g a burish k o ‘nikm alari va qobiliyatlarini sh ak llan tirish g a jid d iy aham iyat 
berish zarur. Eng m uhim i. butun tarbiyaviy jara y o n n i in so n g a qaratishdir. T a ’lim 
insonni bilim lar bilan q u ro llan tirib g in a qolm asligi, balki uni shaxs sifatid a kam ol 
toptirishi va takom illashtirishi ham kerak. B oshqacha aytganda, ja m iy a td a ta 'lim n i 
insonparvarlashtirish g ‘oyalari to b o ra keng yoyilm oqda. S hubhasizki, ja m iy a t va 
m aktabni insonparvarlashtirish m uam m osi ta ’lim ning o g 'z a k i axborot usulini 
u num li, yaratu v ch ilik u su lig a aylantirish b ilan g in a hal b o ‘lm aydi. M azkur 
ja ra y o n n in g eng m uhim y o 'n a lis h i ta ’lim m azm unini in so n p arv ar qilishdir. Bu 
tad b ir, 
birinchidan, 
sh ax sd a 
m adaniyatni 
sh ak llan tirish d a 
fanlarning 
rolini 
o sh irish d an , xalq m illiy m ad an iy atin in g b arq aro r bo y lik larin i tu shunishdan
ik k in ch id an , tab iiy ilm iy v a te x n ik a fanlarini e k o lo g ik h am d a ijtim oiy aham iyatli 
jih a tla r bilan boy itish d an iboratdir. T a ’lim ni in so n p arv arlash tirish n in g eng zarur 
to m o n larid an biri m aktab o ‘q u v ch ilarg a faqat m alum hajm dagi bilim , k o ‘n ik m a va 
m alak alarn i o 'z la s h tiris h d a y o rd a m berib qolm ay, b alk i ularni m ad an iy ati, uning 
b oyliklari va x ilm a -x illig ig a jalb etishi kerak. H o zir o ’zb ek m ak tab in in g m illiy 
x arak teri m u am m o si g ‘o y at jid d iy dir.

Download 7,14 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   193




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish