Uo‘K: 4(100) (075) kbk: 63. (0) R-17 Rajabov, Ravshan Jahon tarixi

1. Eron iqlimi va aholisi. 2. Qadimgi Eron tarixi manbalari 

va tarixnavisligi. 3. Qadimgi Elam. 4. Midiya podsholigi 

(mil.avv. VII–VI asrlar). 5. Parsuash mamlakati. 6.Ahmoniy-

lar Eroni davlatining siyosiy tarixi. 7. Qo‘shin. 8. Ahmoniy-

lar davlatining ijtimoiy holati va davlat tuzumi. 9. Qadimgi 

Eron madaniyati.

1. Eron iqlimi va aholisi. Eron bepoyon tog‘li va ko‘p cho‘llar-

dan iborat kontinental iqlimli mamlakat. Dehqonchilik uchun 

qulay vodiylar, tog‘ oldi hududlari juda ko‘p. Shimolda Elburs 

tog‘ tizimi va unga Turkman, Xuroson tog‘lari qo‘shiladi. G‘arb-

dan va janubdan Zagros va Janubiy Eron tog‘lari o‘rab turadi. 

Janubiy-g‘arbiy Eronda (Xuziston) Qorun va Qerxa daryolari 

vodiysida yuqori hosil beradigan yerlar mavjud. 

Qadimgi G‘arbiy Eronda hind-yevropa tillarida so‘zlashadi-

gan elam, lulubey, qutiy (gutiy) va kassit qabilalari yashagan. 

«Eron» so‘zi «ariana» – oriylar mamlakati degan ma’noni bildiradi. 

Oriylar mil.avv. II ming yillikda O‘rta Osiyodan Eron, Afg‘onis-

ton, Hindistongacha tarqaldilar. Ular ko‘chmanchi chorvador-

lik bilan shug‘ullanib, bepoyon hududlarda yashaganlar. Bu 

davrda sak-skif qabilalari Osiyo va Yevropa sharqini Qora den-

giz bo‘yigacha bo‘lgan hududlarni egallagan edilar. Iqlimning 

o‘zgarishi, mehnat qurollarining takomillashuvi, aholi sonining 

ko‘payishi  sak-skiflarni  bo‘sh  yotgan  yerlarni  egallash  uchun 

siljishlariga sabab bo‘ldi. Ular bir necha ming yil davomida 

Shimoliy Xitoydan Qora dengizigacha cho‘zilib ketgan, fanda 

Buyuk cho‘llar deb atalgan bepoyon hududda yashadilar. Oriy-

lar sak-skiflarning mil.avv. II ming yillikdagi migratsiya to‘lqini 

bo‘lib, Hindistongacha bo‘lgan hududlarda yuz berdi. Oriylar-

ning turmush tarzi, madaniyati, urf-adat va an’analari sak-skif-

lar bilan aynan mos tushadi. Arxeologik topilmalar bu fikrning 

yaqqol dalilidir.