Yer sirti yaqinida gorizontal yo‘nalish bo‘yicha 7,9 km/s tezlik- da otilgan jism Yer shari atrofida aylana bo‘ylab harakatlanadi. Tezlikning bu qiymati birinchi kosmik tezlik deb ataladi. Masala yechish namunasi Bola baland qoyada turib ko‘l tomon gorizontal yo‘nalishda 15 m/s
tezlik bilan tosh otdi. Oradan 2 s o‘tgandan keyin tosh suvga borib
tushgani ma’lum bo‘ldi. Ko‘l suvi sathidan bola turgan qoyaning baland-
ligini toping. Tosh harakatning gorizontal proyeksiyasi bo‘yicha qancha
masofaga borib tushgan? Toshni otish chog‘ida bolaning qo‘li qoyadan
1 m balandlikda ekanligini hisobga oling. g = 10 m/s deb oling.
Berilgan: Formulasi: Yechilishi:
υ
0
= 15 m/s; 2
gt 2
h =
;
10 · 2
2
h = 2 m = 20 m;
t = 2 s; h 0
= 1 m; g = 10 m/s
2
. h 1
= h – h 0
; h 1
= (20 – 1) m = 19 m;
Topish kerak: s = υ 0
t. s = 15 m/s ⋅ 2 s = 30 m.
h 1
= ? s = ? Javob: h 1
= 19 m; s = 30 m.