O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi muqimiy nomidagi qo’qon davlat pedagogika instituti

parta ustida 25 gradus qiyalikda qo’yilishini ta’kidlab turadi. 
Orfografiya grekcha “to’g’ri” va “yozaman” so’zlaridan olingan bo’lib, adabiy 
tilning yozma shakli bilan bog’liq. Orfografiya to’g’ri yozish haqidagi qoidalar 
ko’nikmasidir. Orfografiyani bilmay turib, fikrni adabiy til normalari asosida yozma 
ifodalab bo’lmaydi. O’quvchilarning orfografik savodxonligi haqida g’amxo’rlik 
qilish tilning aniqligi, fikrni to’g’ri ifodalash, kishilar bilan o’zaro xatosiz muomala 
qilish uchun g’amxo’rlik demakdir. Savod o’rgatishda bolalarda grafik malakani 
shakllantirish bilan bir vaqtda imloga oid malakani shakllantirishga ham zamin 
yaratiladi. 
Savod o’rgatish davrida o’quvchilar: a) talaffuzi va yozilishida farq 
qilmaydigan so’zlarda tovush bilan harfning mosligini; b) so’zlarni alohida yozishni, 
ya’ni yozuv vositasida so’z ma’no birligi sifatida ajratishni; v)so’zning satrga 
sig’may qolgan qismini keyingi qatorga bo’g’inlab ko’chirib yozishni, bunda bo’g’in 
hosil qilgan bir unli harfni qatorga ko’chirib yozib bo’lmasligi; g) gap boshida, 
shuningdek, kishilar ismida, hayvonlarga qo’yilgan nomlarda bosh harfning 
ishlatilishini amaliy tarzda o’rganadilar. 
Savod o’rgatish davridayoq ko’chirib yozish, diktant va ijodiy yozuvlardan 
foydalaniladi. O’z-o’zini tekshirishga o’rganadilar. 
YOzuv darslarida ham o’quvchilar nutqini o’stirish, fikrlashga o’rgatish asosiy 
vazifalardan hisoblanadi. 
Tekshirish uchun savol va topshiriqlar: 
1.
YOzuv darsi deyish kerakmi yoki ona tili, balki savod o’rgatish darsi deyish 
kerakdir? 
2.
YOzuvni inson hayotidagi ahamiyatini ayting. 
3.
Hozirgi yozuvga o’z munosabatingizni bildiring. 
4.
YOzuvga o’rgatishni tashkiliy va gigienik shartlari nimalar? 
5.
YOzuvga o’rgatishning ta’limiy shartlaridan misollar keltiring va ularni biror 
harfni yozish darsiga tadbiq eting. 
6.
YOzuv darslarida o’quvchilarga qanday imloviy bilimlar beriladi? 
7.
YOzuv darslarida o’quvchilar nutqini o’stirish qanday amalga oshiriladi? 

---

38 
8.
YOzuvga o’rgatishda husnixatga rioya qilish mumkinmi?
9.
YOzuv daftari ustida ishlashni bilasizmi? 
10.
YOzuv darsligining muallifi kim? 
11.
yozuvga o’rgatishda qanday daftarlardan foydalanish maqsadga muvofiq? 
Tayanch atamalar: so’z shrifti, imloviy bilim, tashkiliy va gigienik shartlar, 
ta’limiy shartlar, ko’rgazmali harakat, ko’rgazmali obrazlar, yozuv sur’ati, yozuvning 
ongliligi, tovush va harfning nisbati, grafik masala, harf andozasi, harf unsurlari, bosh 
harf, kichik harf, yozuv chiziqlari, asosiy yozuv yo’li, yordamchi chiziqlar, ko’chirib 
yozuv, diktovka bilan yozuv, ijodiy yozuv, o’zini-o’zi tekshirish, chiroyli yozuv, 
xatosiz yozuv, imlo.