Uygur, qaqauz, quzey

Todur (Fedor) İvan oğlu Marinoğlu 
(01.02.1955, indiki 
Moldova Respublikası Qaqauz Yeri MV Bessarabka rayonu- 
nun Avdarma kəndi). Kişinyov Universitetinin jurnalistika fa- 
kültəsini bitirmişdir. Bir zaman Komratda çıxan qəzetdə müx- 
bir işlədikdən sonra kəndlərinə gedərək öyrətmənliyə başla-

---

mışdır. Ədəbiyyata publisistik yazıları ilə gəlmiş, 1980-ci il- 
lərdə şeirləri mətbuat səhifələrində görünmüş, ilk şeiri “Ana 
sözü” qəzetində çap olunmuşdur.
1989-cu ildə çap olunan “İlkyaz türküsü” toplusunda şairin 
30-dan çox şeiri verilmişdir. Bu şeirlərə Stepan Kuroğlu təq- 
dimat yazaraq onun yaradıcılığı haqqında oxucuya bilgi ver- 
mişdir. Rusca və moldovanca çıxan qəzetlər də onun şeirlərinə 
geniş yer ayırmışlar.
Qaqauz uşaq ədəbiyyatının öncüllərindən olan şair tərbi- 
yəvi, nəsihətamiz şeirlərlə yanaşı satirik şeirlər də yazır. Onun 
tapmaca formalı dördlüklərini uşaqlar sevə-sevə oxuyurlar.
Şairin lirik şeirləri də yığcam və hisslərə təsir edəndir. O 
yazır:
Geldin dä güneş çıktı,
Gözlerim də kamaştı.
Annadım şu neetin 
Hem dä xoş tabeetini.
Deyemedim: “Genägel!”
Sölemedim: “Ax, afet!”
Gittin, sarınıp güneşlän,
Ayaz sıktı üreemi.
Marinoğlu başqa bir kiçik lirik parçada deyir:
Gözünün ardına 
Üreeni saklamışın.
Dilinin ucuna 
Aadımı çıkarmışın.
Qaqauz ədəbiyyatında sərbəst şeir janrına meylli olan şairin 
mənsur şeirləri də vardır. Onun “Ana” adlı mənsur şeirində de- 
yilir: “Gezin, görün istersäniz bütün dünnäyi, kalmasın hiçbir 
köşesi dä, giinin ölä güzäl, ölä gözäl, ölä kimse yoktur giinän, 
tadın en tatlı imeklerdän, ama ananın laflarından taa gözäl, taa

---

tatlı, taa merhem bişey yok bu dünnäda. Onun saçlarında, derin 
buruşuklarında, ürek sancılarında bizim küçüklüümüz kaldı. 
Yoktur can doysun yerdä yaşamaa, yoktur insan doysun demää 
‘mamu’ (ana)”.