Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №27 (том 6)

Iqtisodiy xavfsizlikni ta'minlash mexanizmi quyidagi elementlarni o'z ichiga 
oladi: 
[34].
 
Iqtisodiy xavfsizlikni ta'minlash mexanizmi siz bir qator muhim funksiyalarni 
to'ldirasiz, ular orasida biz himoya, tartibga solish, profilaktika (ogohlantirish), 
innovatsion va ijtimoiy xususiyatlarni ajratishimiz mumkin. 
Biz korxona himoya funksiyasining to'liqligi korxona faoliyatiga ichki va tashqi 
tahdidlarning oldini olishni anglatishini anglab yetgan holda uning ichki va tashqi 
resurs potentsiallarini doimiy nazoratga olishimiz kerak. 
Himoya funksiyasini amalga oshirish uchun quyidagi shartlar talab qilinadi: 

korxonaning kadrlar va iqtisodiy salohiyatidan foydalanish va ulardan maksimal 
darajada samarali foydalanish; 

mavjud resurslardan oqilona foydalanish va bu jarayonni optimallashtirish; 

inson salohiyatini rivojlantirish, korxonaning boshqaruv jarayonida barcha 
resurslardan oqilona foydalanish; 
iqtisodiy xavfsizlikka tahdidlarni 
aniqlash, prognozlash va oldini olish 
maqsadida korxona oldidagi holatni 
doimiy va har tomonlama monitoring 
qilish;
ishlab chiqarish va iqtisodiy 
ko'rsatkichlarning chegaraviy 
qiymatlarini aniqlash, ulardan noqulay 
og'ishlar beqarorlik va nizolarni 
keltirib chiqaradi;
ichki va tashqi xavfsizlikka tahdidlarni 
aniqlash va oldini olish bo'yicha 
xavfsizlik xizmatlarining faoliyati 
korxona yatiya 

---

125 

korxonani salbiy tashqi ta'sirlardan himoya qilish, unga nisbatan sodir bo’lishi 
mumkinb bo’lgan tahdid va xavflarni zararsizlantirish yoki zararini 
minimallashtirish. 
Iqtisodiy xavfsizlikni ta'minlash mexanizmining tartibga solish funksiyasi 
korxonaning atrof-muhit holatini tartibga solishni o'z ichiga oladi. Bunday tartibga 
solishning eng muhim elementi ko'pincha xo'jalik yurituvchi subyektlarning tashqi va 
ichki muhiti, raqobat va narx darajasi kabi bozorning richaklari yordamida amalga 
oshiriladi. 
Xulosa 
Korxonaning iqtisodiy xavfsizligini ta'minlash mexanizmining profilaktika 
funksiyasi vaziyatni oldindan bashorat qilish va sodir bo’lishi mumkin bo’lgan 
tanqidiy vaziyatlar, ichki va tashqi tahdidlar hamda xavflarning oldini olishga 
qaratilgan bo’ladi. Ushbu funksiyani amalga oshirish iqtisodiy, texnologik, tashkiliy 
xarakterdagi ko'plab tadbirlarni ishlab chiqishga asoslangan holda tashkil etiladi. 
Ulardan eng muhimi, korxonaning iqtisodiy xavfsizligini himoya qilishni va axborot 
xavfsizligi tizimini shakllantirishni ta'minlaydigan chora-tadbirlarni ouxta ishlab 
chiqilganligidir. Favqulotda profilaktika choralarini ishlab chiqish iqtisodiy 
xavfsizlikni ta'minlashning axborotlarninig tarkibiy qismlariga asoslanadi. Xavf va 
tahdidlarni ta’sirini oldindan anglab yetish va samarali choralarni aniqlash uchun 
sifatli, yetarli, ishonchli va o'z vaqtida ma'lumotlarni qabul qilish kerak. 
Iqtisodiy xavfsizlikni ta'minlash mexanizmining innovatsion funksiyasi korxonada 
paydo bo'lgan va mavjud tahdidlarni hisobga olish maqsadida innovatsion yechimlar 
va tadbirlarni ishlab chiqish va keyinchalik amalga oshirishga asoslangan holda tashkil 
qilinadi. Ushbu jarayonlarni maqsadini quyidagi 3lik ko’rinishida ifodalash mumkin

tahdidni bartaraf etish

oqibatlarini bartaraf etish

yo'qotishlarni qoplash.