N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva Shaxsiy KoMPyuter va ofis qUrilmaLarIGa texnik xizmat ko‘rSatish

Grafik 
planshetning ko‘rinishi.
Planshetlarning ichki qurilmalari 
turlicha bo‘lishi mumkin. Agarda 
planshet antennani qabul qiluvchi 
matritsaga ega bo‘lsa, u holda ko‘r-
satkich batareyka yoki elektr kabeli 
orqali 
oziqlanuvchi 
elektro magnit 
signallar 
gene ratori 
ko‘rinishida 
bo‘ladi. Teskari konstruksiya bo‘lishi 
ham mumkin, bunda uzatuvchi 
antennalar planshetda, qabul qiluvchi 
esa qalamda joylashgan bo‘ladi. Sensor panelli planshetlar qalam-
ning mexanik ta’sirini qabul qiladi. Cho‘ntak ShK larda suyuq 
krisstalli ekran bilan bir lashtirilgan sensorli panellar bi riktirilgan 
grafik ma’lumotlarni va qo‘lda yozilgan matnlarni kiritishning 
asosiy qurilmalari hisoblanadi.
Elektr planshetlarda elektr potensial to‘rning mahalliy 
o‘z 
garishi ko‘rsatgich ostida qayd qilinadi, elektromagnit 
planshetlarda ko‘rsatgich to‘r qabul qiladigan elektromagnit 
signalni chiqaradi.
Planshetning jismoniy tiniqlik berish xususiyatining chegarasi 
qayd qiluvchi to‘rning ma’lumotlarni o‘qish qadami bilan 
belgilanadi. Digitayzer aniqligi uning konstruktiv xususiyatlariga 
bog‘lik va millimetrning yuzdan to o‘ndan bir qismigacha 
bo‘lgan oraliqda bo‘lishi mumkin.
Quyida yarim avtomatlashtirilgan planshetlarga misollar 
keltirilgan:
Graphic Master CC45 digitayzeri (Numonics firmasi), 
planshet ekrani maydoni 12×18 dyuym, 0,1 mm zichlikda, 4 ta 
tug mali koordinata ko‘rsatgichi mavjud;
Dextra Point DD­1212 digitayzeri (Dextra firmasi), planshet 
ekrani maydoni 12×18 dyuym, zichligi 1dyumga 100–1000 
chiziq, imeetsya 4 ta tugmali koordinata ko‘rsatgichi mavjud;

---

83
Drawing Board digitayzer (Calcomp firmasi), planshet ekrani 
maydoni A4 formatga mos keladi, zichligi 240 dpi, kompyuter 
bilan RS-232 interfeysi orqali ulanadi.
Digitayzerlar uchun ko‘rsatgich qurilmasi sifatida, odatda, 
2–4 tugma bilan ta’minlangan qalamdan foydalaniladi. Qalamlar 
256 tagacha chiziq qalinligida ranglarni va ularning farqlarini 
qabul qilishi mumkin. Ko‘rsatgich qurilmalarining (qalam va 
kursor) imkoniyatlaridan samaraliroq foydalanish uchun ShK 
da mos keluvchi amaliy dasturlar (masalan, Adobe PhotoShop, 
Autodesk) o‘rnatilgan bo‘lishi kerak.