“Grafitli konlar minerallarining boyitiluvchanligini ilmiy asoslash”

 
 

---

47

1.8. Grafit xom ashyosining jahon ishlab chiqarishi va iste'moli 
Grafit tabiiy uglerodning polimorf modifikatsiyalaridan biridir. Tabiatda keng 
tarqalgan, joylarda yirik klasterlar hosil qiladi. AQSh Geologik xizmati ma'lumotlariga 
ko'ra, dunyodagi qayta tiklanadigan grafit resurslari 800 million tonnadan oshadi. 
Braziliya zahiralarini qayta ko'rib chiqish hisobiga 2013 yilda jahon zahiralari 
2012 yildagi 77 million tonnadan 130 million tonnagacha oshirildi. 
Braziliyadan kelgan manbalarga ko'ra, mamlakatning grafit zahiralari ortiqcha 
baholangan va o'tgan yillardagi hisob-kitoblarga ko'ra 360 ming tonnadan 58 million 
tonnaga ko'tarilgan. 
Grafitning katta zahiralari Xitoyda (55 million tonna), kichikroqlari - Hindiston, 
Meksika, Madagaskar, Shimoliy Koreya, Kanada, Rossiya va boshqa mamlakatlarda 
mavjud. AQShda grafit zahiralari nisbatan kichik. 
Jadval 1.1 
Tabiiy grafitning jahon zaxiralari dinamikasi 2008-2013-yillarda.(ming.t) 
2012 yilda jahon bozoriga tabiiy grafitning asosiy etkazib beruvchilari Xitoy, 
Meksika, Kanada, Braziliya va Madagaskar bo'lib, ular birgalikda barcha etkazib 
berishning 97% ni tashkil etdi. Meksika va Vetnam amorf grafit bilan ta'minlangan, 
Shri-Lanka bo'lakli grafit bilan ta'minlangan, Xitoy, Kanada va Madagaskar kristalli 
grafit va yoriq maydalarining asosiy etkazib beruvchilari edi. 
Mamlakat
2008 
2009 
2010 
2011 
2012 
2013 
Jami
90000 
71000 
71000 
77000 
77000 
130000 
Braziliya
360 
360 
360 
360 
360 
58000 
Xitoy
74000 
55000 
55000 
55000 
55000 
55000 
Hindiston
5200 
5200 
5200 
11000 
11000 
11000 
Мeksika 
3100 
3100 
3100 
3100 
3100 
3100 
Маdakasgar 
940 
940 
940 
940 
940 
940 
Chexiya. 
1300 
1300 
- 
- 
- 
- 
Boshqa 
davlatlar * 
5100 
5100 
6400 
6400 
6600 
1960 

---

48
2013 yilda jahonda grafit ishlab chiqarish 1,19 million tonnani tashkil etadi - bu 
2012 yilga nisbatan 1,7 foizga ko'p. Xitoy jahon ishlab chiqarishidagi 68 foiz ulush 
bilan grafitning eng yirik ishlab chiqaruvchisi bo'lib qolmoqda, undan keyin Hindiston 
(13,4 foiz), Braziliya (8,8 foiz) turadi. , KXDR (2,5%), Kanada (2,1%), Rossiya (1,2%), 
Madagaskar (0,8%). Meksika, Ukraina, Zimbabve, Turkiya, Shri-Lanka, Norvegiya va 
boshqa mamlakatlarda yiliga 10 ming tonnadan kam grafit qazib olinadi. 2013 yilda 
grafit ishlab chiqarish Xitoy, Madagaskar, Shri-Lankada oshdi, ammo Braziliyada 
kamaydi. 
Jadval 1.2
2008-2013-yillarda grafitning jahon ishlab chiqarish dinamikasi (ming.t )