Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

Kreditorlik majburiyatlari tarkibi
Joriy 
majburiyatlar, 
jami 
(satr 
p 10+630+640+650+ 
660+670+680+690+700+710+720+73 
0+740+750+760)
600
654 802 
314
674 
942 829
2 0 140 
515
shu 
jumladan: 
joriy 
kreditorlik 
qarzlari 
(satr 
610+ 
630+650+670+680+690+700+710+72 
0+760)
601
623 266 
697
651 
211 265
27 276 
076
shundan: 
muddati 
о 4 tgan 
j oriy 
kreditorlik qarzlari
602
26 935 
189
18 
671 676
8 263 
513
Mol 
yetkazib 
beruvchilar 
va 
pudratchilarga qarz (6000)
610
139 361 
433
132 315 
373
7 046 
060
Ajratilgan bo‘linmalarga qarz (6110)
620
0
0
0
Sho‘ba va qaram xo‘iaIik iamiyatlarga 
qarz (6120)
630
91 925 
580
160 152 
370
68 226 
790
Kechiktirilgan 
daromadlar 
(6210, 
6220, 6230)
640
18 722
179 635 160 913
Soliq va majburiy toMovlar bocyicha 
kechiktirilgan majburiyatlar (6240)
650
0
0
0
Boshqa kechiktirilgan majburiyatlar 
(6250, 6290)
660
0
0
0
449

---

Olingan bo'naklar (6300)
670
309 086 
582
247 864 
791
-61 221 
791
Byudjetga to'lovlar bo'yicha qarz
(6400)
680
8 084 
129
19 
262 500
6 968 
476
Sug'urtalar bo‘yicha qarz (6510)
690
0
0
0
Maqsadli 
davlat 
jam g ‘armalariga 
to'lovlar bo'yicha qarz (6520)
700
18 646 
984
25 615 
460
11 178
370
Ta’sischilarga bo‘lgan qarzlar (6600)
710
0
0
0
Mehnatga haq to'lash bo'yicha qarz 
(6700)
720
40 920
696
43 590 
218
32 669 
522
Qisqa muddatli bank kreditlari (6810) 730
28 324 
178
21 397 
333
-6 926 
845
Qisqa muddatli qarzlar (6820, 6830, 
6840)
740
3 192 
717
2 154 
596
Г-1 038 
121
Uzoq 
muddatli 
majburiyatlaming 
joriy qismi (6950)
750
0
0
0
Boshqa kreditorlik qarzlar (6950 dan 
tashqari 6900)
760
15 241 
293
22 
410 553
7 169
260
Debitorlik 
va 
kreditorlik
qarzlarining farqi
-163 680
100
-182 957
362
-19 277
262
Qarz balansi
623 266 
697
651 
211 265
27 944
568
Korxonada hisobot davri oxiriga qarz balansi 651 211 265 ming 
so ‘mga teng boMgan. Shundan: 468 253 903 ming so‘mi debitorlik 
majburiyatlari, 651 211 265 ming so‘mi kreditorlik majburiyatlaridir, 
Kreditorlik majburiyatlarining debitorlik majburiyatlarining ortgan 
qismi 182 957 362 ming so‘mni tashkil qilgan. Hisobot davri boshiga 
debitorlik va kreditorlik majburiyatlari orasidagi farq 163 680 100 ming 
socmni tashkil qilgan. Debitorlik kreditorlik balansi 623 266 697 ming 
so'mga teng boigan. Debitorlik va kreditorlik qarzlari balansi davr 
boshiga nisbatan 27 944 568 ming so ‘mga ortgan.
Debitorlik va kreditorlik qarzlari tarkibida muddati o ‘tgan, to'lov 
muddati kelgan va to‘lov muddati o'tmagan majburiyatlarni alohida 
tarkiblash lozim.
450

---

Debitorlik va kreditorlik qarzlarining muddati o ‘tgan sifatida tan 
olish tartiblari qonunchilik normalari asosida belgilanadi.
Korxona va tashkilotlaming moliyaviy ahvolini mustahkamlash, 
yetkazib berilgan mahsulot, bajarilgan ishlar va xizmatlar uchun 
iste’molchilarning o ‘z vaqtida hisob-kitob qilishlarini ta’minlash, xalq 
xo'jaligida to‘lov intizomining ahvoli uchun rahbarlaming mas’uliyatini 
oshirish maqsadida qabul qilingan “Xalq xo‘jaligida hisob-kitoblar o ‘z 
vaqtida o'tkazilishi uchun korxona va tashkilotlar rahbarlarining 
mas’uliyatini oshirish borasidagi chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-1154 
sonli 1995-yil 12-may dagi Prezident farmonida belgilanishicha, barcha 
mulkchilik 
shakllaridagi 
xo‘jalik 
yurituvchi 
subyektlaming 
iste’molchilar va buyurtmachilarga, agar ular yetkazib beriladigan 
(bajariladigan ishlar, xizmatlar) qiymatining kamida 15 foizini oldindan 
to‘lamasalar, mahsulot j o ‘natishi, ishlami bajarishi va xizmatlar 
ko'rsatishi ta’qiqlanishi belgilangan.
Mazkur farmonga ko‘ra, tovarlar amalda j o ‘natilgan, ishlar 
bajarilgan, xizmatlar ko‘rsatilgan kundan boshlab to'qson kun o4gandan 
keyin, yetkazib berilgan tovarlar, ko‘rsatilgan xizmatlar va bajarilgan 
ishlar uchun mablag'lar kelib tushmaganligi muddati o4ib ketgan 
debitorlik qarzi deb hisoblanadi.
Muddati o‘tib ketgan debitorlik qarzi mavjud boMgan taqdirda 
barcha mulkchilik shaklidagi korxona va tashkilotlaming rahbarlariga,
с
shuningdek, mazkur korxonalaming bosh buxgalterlariga intizomiy 
choralar, hatto jinoiy javobgarlikka tortish choralari qo'llanishi lozimligi 
qayd etiladi.
Hukumat qarori bilan muddati uzaytirilgan debitorlik va kreditorlik 
qarzlariga, respublika tashqarisidagi hamda korxona faoliyatiga aloqador 
boim agan sabablar tufayli vujudga kelgan qarzlar summasi albatta 
bundan mustasno hisoblanadi.